SHGM Çağrı Merkezi: 444 60 01
SHGM'ye Sor Yolcular İçin Mevzuat İHA

SHT-M KAPMASINDA SIKÇA SORULAN SORULAR

 1)    Onaylı SHY-145 Bakım Kuruluşları SHY-M ve SHT-M’i uygulamakla yükümlü müdür?

Evet, uçak ve parça bakım konularıyla ilgili bakım kuruluşları ve kuruluş personeli SHT-M’e uymakla yükümlüdür, ancak SHT-M’nin tüm gereklilikleri onaylı SHY-145 kuruluşları için geçerli değildir.
SHY-145 onaylı bakım kuruluşları SHT-M’ in aşağıdaki gerekliliklerini dikkate almalıdır;
  • SHT-M M.A.402 Bakımın Uygulanması
  • SHT-M M.A.403 Hava Aracı Arızaları
  • SHT-M M.A.501 Komponentlerin Kullanımı
  • SHT-M M.A.502 Komponentlerin Bakımı
 
Ayrıca, SHY-145 SHT-M’in aşağıdaki eklerine referans vermektedir;
 
  • SHT-M Ek-3.2 (SHGM Form 1)
  • SHT-M Ek-3.4 (Sınıf ve Yetki Sistemi)


 

2)    Her bir işletici ve uçak tipi için Sürekli Uçuşa Elverişliliğin Yönetimi Nasıl Olmalıdır?

 

 

 

SÜREKLİ UÇUŞA ELVERİŞLİLİĞİN YÖNETİMİ

TİCARİ FAALİYETLER

Hava taşımacılığı işletmecileri (SHY 6A kapsamında yetkilendirilmiş kuruluşlar)

Sürekli uçuşa elverişlilik, SYK tarafından yönetilmelidir. İşletmeci SYK onayı almalıdır (SYK onayı AOC’ nin bir parçasıdır.)

 

Hava taşımacılığı dışındaki ticari faaliyetler;

- Uçuş Eğitim [İşletme Şartlarında B3 kapsamında yetkili kuruluş] ve

- Hava İşi Faaliyeti [İşletme Şartlarında B2 kapsamında yetkili kuruluş]

 

İşletmeci SYK onayı almalı ya da onaylı bir SYK ile anlaşma yapmalıdır.

 

TİCARİ OLMAYAN FAALİYETLER

(İşletme Şartlarında B1 kapsamında yetkili kuruluş)

Büyük hava araçları

Sürekli uçuşa elverişlilik SYK tarafından yönetilmelidir. Uçak sahibi onaylı bir SYK ile anlaşma yapmalıdır.

 

Büyük olmayan hava araçları

Sürekli uçuşa elverişlilik yönetimi uçak sahibi tarafından yapılabilir. SYK zorunlu değildir.

 

 

 

 

3)    Uçak ve işletmeci için bakımlar hangi yöntemler ile yapılabilir?

 

 

 

BAKIM

TİCARİ FAALİYETLER

Hava taşımacılığı işletmecileri

Bakımlar SHY/PART-145 onaylı kuruluşlar tarafından yapılmalıdır.

 

Hava taşımacılığı dışındaki ticari faaliyetler

Büyük hava araçları

Bakımlar SHY/PART-145 onaylı kuruluşlar tarafından yapılmalıdır.

 

Büyük olmayan hava araçları

Bakımlar;

  • SHT-M F bakım kuruluşları; veya,
  • SHY/Part-145 onaylı kuruluşlar tarafından yapılmalıdır.

 

TİCARİ OLMAYAN FALİYETLER

Büyük hava araçları

Bakımlar SHY/PART-145 onaylı kuruluşlar tarafından yapılmalıdır.

 

Büyük olmayan hava araçları

Bakımlar aşağıdaki kuruluşlar tarafından uygulanabilir;

  • SHY/PART-145 kuruluşları,
  • SHY-M F bakım kuruluşları, 
  • Bağımsız onaylayıcı personel veya,
  • Hava aracı sahibi pilot tarafından yapılan bakım.

 

 


4)    Onaylı uçuş eğitim kuruluşları SYK ile anlaşma yapmak zorunda mıdır?

Eğitim faaliyetlerini ticari amaçlarla kullandığı sürece onaylı uçuş eğitim kuruluşları için, SHT-M M.A.201(i) maddesi geçerlidir. Bu durumda Uçuş Eğitim Kuruluşları kuruluşu tarafından işletilen uçakların sürekli uçuşa elverişliliğinin yönetimi SYK tarafından yapılmalıdır. Uçuş Eğitim kuruluşu SYK onayı almalı ya da bir SYK ile anlaşma yapmalıdır.
 


5)    Onaylı Uçuş Eğitim Kuruluşları eğitim kuruluşları bir bakım kuruluşuyla anlaşma yapmalı mıdır?

Eğitim faaliyetlerini ticari amaçlarla kullandığı sürece onaylı Uçuş Eğitim Kuruluşları için, SHT-M M.A.201(i) maddesi geçerlidir. Bu durumda Uçuş Eğitim Kuruluşları tarafından işletilen uçakların bakımı, aşağıdaki gibi;
  • Büyük uçaklar için bakımlar, SHY/PART-145 kuruluşları tarafından,
  • Büyük uçaklar dışındakiler için, SHY/PART-145 kuruluşları ya da SHY-M F bakım kuruluşları tarafından uygulanmalıdır.
 
 
6)    Bağımsız bir onaylayıcı personel, ticari faaliyet yapan bir ELA1 hava aracının (Örneğin Uçuş Eğitim Kuruluşları uçağı) bakımını yapabilir mi?
 
Hayır, SHT-M Ek-1 Tablo-1 M.A.201(i)’ye göre ticari hava taşımacılığı faaliyetleri için bakım çıkış sertifikasının SHT-M F bakım kuruluşu veya SHY/Part-145 onaylı bir bakım kuruluşu tarafından yayımlanması gerektiğinden, ticari amaçlarla kullanılan ELA1 uçaklarının bakımı bağımsız bir onaylayıcı personel tarafından gerçekleştirilemez.


7)    ”Detaylı bakım kayıtları” ne demektir?

“Detaylı bakım kayıtları”, uçak sahibi ya da işletmeci tarafından tutulması gereken, SHT-M’e göre sonraki bakımları ilgilendiren, uçağın uçuşa elverişliliğinin ve konfigürasyonunun belirlenmesini sağlayan kayıtlardır. Bunlar SHT-M Ek-1 Tablo-30 M.A.614 veya SHT-145 Ek-1 Tablo-12 IR 145.A.55(c) gereği bakım kuruluşları tarafından tutulan detaylı bakım kayıtlarından farklıdır. Bakım kuruluşlarının uyguladıkları bakımlarda kendi gerekliliklerini yerine getirdiklerini göstermek için tüm detaylı bakım kayıtlarını tutmaları gerekirken, uçak sahipleri ya da işletmeciler uçağın ve takılan tüm parçaların uçuşa elverişliliğini ve konfigürasyonunu değerlendirmek için bu kayıtları tutmaları gerekir. Tüm ıslak imzalı bakım kayıtları (dirty finger copy) bakım kuruluşundan işletmeciye ya da uçak sahibine teslim edilmek zorunda değildir.
Bakım kuruluşları detaylı bakım kayıtlarını SHT-M Ek-1 Tablo-30 M.A.614 ve SHT-145 Ek-1 Tablo-12 IR 145.A.55(c) göre tutarken, uçak sahibi ya da işletmeci uygulanan bakımın, bakım çıkış sertifikasını ve sürekli uçuşa elverişliliğini ve konfigürasyonunu belirlemek için aşağıdaki referansları da içeren ilgili tüm bilgileri almalıdır;
  • Bakım kartı referansları,
  • Modifikasyonlara ait bilgi ve kanıtlayıcı belgeler,
  • Uçuşa Elverişlilik Direktifleri,
  • Tamir edilmiş veya edilmemiş hasarlara ait bilgi, kanıtlayıcı belge ve ölçümler.



8)    Uçağa takılan tüm komponentler için “Back to Birth” kayıtlarına ihtiyaç var mıdır?

“Back to birth” terimi mevzuatlarda kullanılan bir terim değildir. Hizmet ömrü sınırlı komponentler için gereklilikler SHT-M Ek-1 Tablo-7 AMC M.A.305(d)(4) ve (h)’de temel olarak tanımlanmıştır. Uygulanan bakım işlemine (örneğin onarım) ilişkin tüm detaylı bakım kayıtları bir sonraki eşdeğer bakım yapılana kadar, 36 aydan daha az olmamak kaydıyla saklanmalıdır. Burada dikkat edilmesi gerekenler;
  • Hizmet ömrü sınırlı komponentlerin bilgilerini içeren bakım durum kayıtları tutulmalıdır.
 
  • SHT-M Ek-1 Tablo-7 M.A.305’de belirtilen tüm gerekliliklere uyumu gösteren, uçağın konfigürasyonunu etkileyebilecek bilgileri ya da uçuşa elverişlilik direktifleri gibi kayıtlar da tutulmalıdır.
 
 

9. SHGM Form 1 Hane 11 içerisine yazılabilecek ifadeler nelerdir?

SHT M Ek-3.2; SHGM Form 1 Hane 11 içerisine yazılmasına izin verilen aşağıdaki 4 ifadeyi tanımlamaktadır:
  • Yenileştirme (overhauled)
  • Tamir (repaired)
  • Kontrol/test (inspected/tested)
  • Modifikasyon (modified)
Kontrol/test ifadesi; kontrol edilmiştir ve/veya SHY-M gerekliliklerinde belirtildiği üzere test edilmiştir anlamına gelmektedir.
Ayrıca, SHGM Form 1 hane 12 içerisine, hane 11’de belirtilen durum/iş ile ilgili detaylı bilgi yazılmalıdır.


 

10. SYK Kalite Müdürleri’nin atanması, kabul edilebilirliği ve niteliği nelerdir?

Kalite Müdürü’nün, SHT-M Ek-1 Tablo 41 IR M.A.706(c) gereği atanmış bir personel olması gerektiği tanımlanmıştır. Minimum nitelik ve tecrübe gereklilikleri SHT-M Ek-1 Tablo 41 AMC M.A.706 maddesi içerisinde tanımlanmıştır. Kalite Müdürü’nün atanması SHGM Form 4 kullanılarak gerçekleştirilir.



11. SYK’lar tarafından yönetici personele vekalet edecek kişilerin tanımlanması gerekli midir?

SHT-M Ek-1 Tablo 41 IR M.A.706(c) ve (d) maddeleri; SHT-145 Ek-1 Tablo 5 IR 145.A.30(b)(4) içerisinde belirtildiği gibi, yönetici personeller için vekil tayin edilmesini zorunlu kılan belirli bir gereklilik içermemektedir. Bu durumda, kural kapsamında vekil yönetici personel atanması veya belirlenmesini zorunlu kılan bir gereklilik olmadığı ifade edilebilir.
Ancak SYK, SHT-M Ek-1 Tablo 50 IR M.A.715 içerisinde, özellikle (a)(1) bendinde belirtilen SYK onayının, sürekli geçerliliğinin organizasyonun gerekliliklere uyumu ile sağlanabileceğini belirten şartları göz önünde bulundurmalıdır. SYK, yönetici personelin yokluğunda, gerekliliklere uyumun sağlandığından emin olmalıdır ve bu SEK içerisinde bir veya birden fazla vekil atanması ve hangi vekilin hangi sorumlulukları alacağının belirtilmesi ile sağlanabilir. (Bu seçenek, yönetici personelin kısa/orta vadeli yokluğu için uygulanabilir.) Diğer bir seçenek ise başka bir kişinin atanmasıdır. Böyle bir durum, yönetici personelin yokluğunun kayda değer ölçüde uzun olacağı durumda gerekli olabilir ve atanacak kişinin, SHGM tarafından SHGM Form-4 ile onaylanması gerekmektedir.
 


12. SYK Kalite Yönetim Sistemi izleme/denetleme faaliyetleri kapsamına dahil midir?

Evet, Kalite Sistemi, SYK faaliyetlerinin bir parçasıdır ve bu sebeple izlenmelidir/denetlenmelidir.
SHT-M Ek-1 Tablo-47 IR M.A.712(b) maddesi gereği, Kalite Sistemi aşağıdakileri izlemelidir;
-      tüm SYK faaliyetlerinin onaylı prosedürlere uygun olarak gerçekleştirildiğini,
-      SHT-M gerekliliklerine sürekli uygunluğunu.
Kalite yönetim sistemi ile ilgili prosedürler de yukarıda belirtilen onaylı prosedürler içerisinde sayılmaktadır. Bu, kalite sisteminin de denetleme kapsamında olması ve SYK denetim planının bunu içermesi anlamına gelmektedir.
Bununla birlikte, kalite sistemine gerçekleştirilecek denetimler, denetimlerin bağımsızlığı ilkesine uygun olmalıdır. Bu durum, SHT-M Ek-1 Tablo-47 AMC M.A.712(b) içerisinde detaylı olarak açıklanmaktadır. Denetimin bağımsızlığı, denetçinin; denetlenen fonksiyon, prosedür ya da üründen sorumlu olmaması ile sağlanır. Bu kapsamda, Kalite Müdürü, denetimlerin bağımsızlığı ilkesi çerçevesinde kalite sistemini denetleyemez. Bundan dolayı, kalite sistemini denetleyebilmek için aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:
  • Kalite fonksiyonları ve prosedürleri ile ilgili sorumluğu olmayan, aynı organizasyonda başka bir departmanda görev alan yetkin bir kişi kullanılması,
  • Kalite sisteminin bağımsız denetlenmesinin başka bir organizasyona ya da yetkin bir kişiye anlaşma yolu ile devredilmesi,
  • Kalite sisteminin uluslararası kabul edilebilir bir kalite standardı doğrultusunda denetlenmiş ve belgelendirilmiş olması.
Kalite sisteminin nasıl denetleneceği, SEK içerisinde tanımlanmalı ve SHGM tarafından onaylanmalıdır.
 


13. Uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikası ya da tavsiye raporu, açık bulgulara sahip bir uçuşa elverişlilik gözden geçirme işleminden sonra düzenlenebilir mi?

Uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikası ya da tavsiye raporu, açık bulgular olduğu takdirde düzenlenemez. Her bir bulgu için, uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikası ya da tavsiye raporunun düzenlenmesinden önce bir düzeltici faaliyet gerçekleştirilmelidir. İlgili düzeltici faaliyetin; açık bulgunun ortadan kaldırılması için yeterli ve uçuşa elverişlilik gözden geçirme personeli tarafından kabul edilmesi gerekmektedir.



14. SHY-66 lisansına sahip bir onaylayıcı personel, daha önceden bakım çıkışı sertifikası düzenlediği bir uçak üzerinde uçuşa elverişlilik gözden geçirme işlemi gerçekleştirebilir mi?

Uçuşa elverişlilik gözden geçirme personelinin bağımsızlığının etkilenmemesi için; ilgili personel, uçuşa elverişlilik gözden geçirme işlemi gerçekleştireceği uçağa, SHT-M Ek-1 Tablo-42 AMC M.A.707(a) gereği gerçekleştirilen fiziksel inceleme sırasında veya tespit edilen uygunsuzlukların giderilmesi için gerçekleştirilen bakım işlemleri hariç olmak üzere bakım çıkış sertifikası düzenlememelidir.



15. Uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikasının uzatılma işlemi, geçerlilik tarihinden 30 gün önceden daha erken gerçekleştirilebilir mi?
Kontrollü ortam şartları sağlandığı müddetçe, uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikasının geçerliliği bir yıl uzatılabilir. Uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikasının uzatılma işlemi, geçerlilik süresinden önceki 30 günden daha erken gerçekleştirildiği taktirde, uçuşa elverişlilik gözden geçirme paterni sürekliliğini kaybedeceğinden dolayı, bir sonraki geçerlilik tarihi, bir önceki geçerlilik tarihinden değil, uzatma tarihinden bir yıl sonra olmalıdır.



16. Türkiye’ye hava aracı ithal edilmesi durumunda SHGM Form 1 ya da eşdeğer başka bir doküman gerekli midir?

Türkiye’ye hava aracı ithal edilmesi durumunda, SHT-M Ek-1 Tablo-58 IR M.A.904 doğrultusunda uçuşa elverişlilik gözden geçirilme işlemi gerçekleştirilmesi zorunludur ve SHT-M Ek-1 Tablo-58 AMC M.A.904(a)(2) uçağın uçuşa elverişlilik durumunu belirleyebilmek için gerçekleştirilmesi gereken işleri tanımlamaktadır.
Uçuşa elverişlilik gözden geçirme işlemi gerçekleştirilirken, SHT-M Ek-1 Tablo-45 IR M.A.710 gerekliliklerine tam uygunluğun gösterilemediği, ilgili tüm komponentlerin SHGM Form 1 ya da eşdeğer başka bir dokümana sahip olmaması vb. gibi durumlar söz konusu olabilir. Böyle bir durumda, uçağın ithal edildiği ülke tarafından kabul edilen diğer servise verme dokümanları ya da faal etiketleri kabul edilebilir.
Ancak, SHT-M Ek-1 Tablo-7 IR M.A.305(d) gereği istenen uçuşa elverişlilik direktifleri durumu, kalan ömür bilgisinin tespiti, modifikasyonlar ve tamirler ile ilgili bilgilerin mevcut olduğundan emin olunmalıdır. (Bknz. SHT-M Ek-1 Tablo-7 IR AMC M.A.305(d))


 
17. SYK tarafından dolaylı onay prosedürü kullanılarak bakım programından silinebilecek veya zaman aralığı (interval) artırılabilecek bakım kartları (task) nelerdir?

Bakım programı dolaylı onay prosedürü sadece aşağıdaki bakım kartları için kullanılabilir;
  • SHY-21/Part 21 kapsamında tasarım kuruluşu tarafından belirlenmiş kartların zaman aralığı, SYK tarafından düşürülebilir ve tekrar tasarım kuruluşu tarafından belirlenmiş zaman aralığına kadar arttırılabilir,
  • SYK tarafından üretilen bakım kartları eklenebilir, çıkarılabilir veya uzatılabilir,
  • Tasarım kuruluşu tarafından yayınlanan bakım dokümanlarındaki (MPD, SB, SL, SIL vb) değişiklikler doğrultusunda bakım kartları eklenebilir, çıkarılabilir veya zaman aralığı artırımı yapılabilir.
Her durumda, dolaylı onay prosedürü SHT-M Ek-1 Tablo 3 M.A.301(4)’de bahsedilen bakım programı etkinliğini analizini temel almalıdır.



18. Büyük uçakların Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme Sertifikası ağır bakım ya da uzun süreli depolama (long term storage) esnasında uzatılabilir mi?

Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme Sertifikası uzatılması;
1. Kontrollü ortam koşulları yerine getirildiğinde
Kontrollü ortamdaki hava aracı,
(i) Tek bir onaylı SYK tarafından önceki 12 ay boyunca kesintisiz olarak yönetilmiş ve
(ii) F bakım kuruluşu/EASA Part-M Altbölüm F onaylı bakım kuruluşu veya SHY-145 /EASA Part 145 onaylı bakım kuruluşları tarafından son 12 ay boyunca bakımı yapılmış olan hava aracıdır.
VE
2. SHT-M Ek-1 Tablo 55 M.A.901(k) de belirtildiği gibi hava aracının uçuşa elverişli olmadığına dair kanıtın veya bu yönde düşünülmesi için sebebin bulunmaması durumunda
yapılır.
Dolayısıyla, SYK’ nın Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme Sertifikası uzatılması ile ilgili prosedürleri yukarıda verilen koşulların sağlandığının teyidini içermelidir. Uzun süreli bir bakım/modifikasyon veya uzun süreli beklemeye tabi olan uçak 2. madde de bahsedilen uçuşa elverişli olma durumunu karşılamamaktadır. Özetle bu süre zarfında uzatılamaz.



19. SYK 1 uçuşa elverişlilik gözden geçirme işlemini 90 gün veya uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikasının uzatılması işlemini 30 gün önceden yapma hakkını kullanan bir SYK’dir. Bu hakkın kullanıldığı bir durumda, SYK 1 yönetiminde bulunan uçak SYK 2 adlı başka bir SYK’ya erken gözden geçirme işlemi veya erken uzatma periyodu içerisinde iken devredilmiştir. Sonuç olarak, SYK 2, uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikası süresi 12 aydan uzun olan bir uçağının sürekli uçuşa elverişlilik yönetimini gerçekleştirmiştir.  Bu durumda SHT-M Ek-1 Tablo 55 M.A.901(b)(i) paragraflarının gereklilikleri yerine getirilmiş midir?
 
SHT-M Ek-1 Tablo 55 M.A. 901(b)(i) paragraflarının amacı kontrollü ortam tanımını yaparken, kontrollü ortamda bulunan herhangi bir uçağın son 12 ay boyunca tek bir SYK tarafından yönetilmiş olması gerektiğini vurgulamaktır. Böylece dolaylı olarak uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikasının geçerli olması için uyulması gereken kurallardan bahseder. Bu nedenle eğer söz konusu uçak, son uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikasının yayımlanma tarihi veya uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikasının uzatıldığı tarih nedeniyle birden çok SYK tarafından yönetilmiş ise kontrollü ortam kuralları ihlal edilmiş demektir.
Ayrıca SHT- M Ek-1Tablo 45 M.A.710(d) de bahsedilen uçuşa elverişlilik gözden geçirme işleminin azami 90 gün önce yapılması, fiziksel incelemenin bir bakım sırasında yapılabilmesine olanak sağlamak amacı ile uygulanmalıdır. Ancak, uçuşa elverişlilik gözden geçirme işleminin 90 gün önceden yapılabilmesi, hiçbir zaman uçağın transferi nedeniyle gelecekte yapılması gerekecek uçuşa elverişlilik gözden geçirme işleminin önceden yapılması amacı ile kullanılmamalıdır.
Uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikasının azami 30 gün önceden uzatılması ile ilgili olarak; SHT-M Ek-1 Tablo 55 M.A 901(f) paragrafında bir uçağın uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikasının ardışık olarak 2 kez aynı SYK tarafından uzatılabileceğinden bahsedilmektedir. Bu nedenle, bir kez uzatma yapılmış olan gözden geçirme sertifikasının başka bir SYK tarafından 2. kez uzatılamayacağı, çünkü bu durumun kontrollü ortamın ihlali olduğu belirtilmektedir.
 


20. Bir uçağın bir sonraki bakımı/bakım kartı veya bir komponentin bakımı/revizyonu(overhaul) bakım aralığı, uzun bir bakım yada uzun süreli depolama (long term storage) sonrası, hangi tarih itibari ile hesaplanmalıdır?

Normal durumda;
Bakım çıkış sertifikasının imzalandığı gün uygulamanın yapıldığı gün olarak düşünülmelidir. Bir sonraki uygulama tarihi bakım çıkış tarihi kullanılarak hesaplanmalıdır. Ancak farklı birçok nedenle normal durumun geçerli olmadığı ve uygulama da farklılık yaratacak durumlar olabilir. Örneğin;
Örnek 1: Genel Müdürlük tarafından onaylanmış bir prosedüre göre bakım programı içerisinde yer alan zaman aralığı artırılmış bir bakım kartı (SHT-M Ek-2.1 Madde 4). Bu durumdaki bakım kartlarının bir sonraki uygulama tarihi, söz konusu bakım kartlarının bakım programındaki zaman aralığının artırılmadan önceki durumuna göre hesaplanmalıdır.
Örnek 2: İniş takımı revizyonu (overhaul) gibi, bir komponent bakımına karşılık gelen bakım kartı. Bu durumda bakım kartının bir sonraki zaman aralığı başlangıcı komponentin servise verildiği tarih olarak kabul edilir. Bazı özel durumlarda, bakım dokümanında belirtilmesi durumunda, bir sonraki bakımın yapılacağı tarih komponentin takıldığı tarih itibari ile hesaplanır.
Örnek 3: Bakım paketinin uygulama süresi ile paketin içerisindeki bakım kartının zaman aralığının önemli ölçüde birbirine yakın olması durumunda. Örneğin, 2 ay sonunda tamamlanan bir bakım içinde yer alan 3 ay zaman aralığına sahip bakım kartı. Bu gibi durumlarda, bu tip kartların uygulamasının bakımın son günlerine planlanması doğru olacaktır. Böyle bir planlamanın yapılmaması durumunda, söz konusu bakım kartı bakımın ilk gününde uygulanabilir, ancak bu durumda bakım kartının uygulamasının bakımın ilk günlerinde bitirilmesi beklenmektedir. (bu durumda bir sonraki uygulama tarihi bakım kartının yapılma tarihinden itibaren 3 ay olabilir). Bunun gibi kısıtlamalar takvim günü ile tekrarlı takip içeren ADs, CMRs, ALIs, SBs gibi uygulamalar için de geçerlidir.
Bunlar gibi başka birçok örnek verilebilir. Buradaki ana unsur mühendislik hükmü ve sürekli uçuşa elverişlilik talimatlarında yer alan rehber bilgileri kullanarak bir sonraki uygulama tarihini hesaplamaktır.
 



21. “On condition” komponentler için SHGM Form1/EASA Form 1 kayıtlarının saklanması gerekmekte midir?
 
“On condition” komponentler için SHY Form1/EASA Form1 kayıtlarının saklanması ile ilgili özel bir gereklilik yoktur. Ancak uçağın sürekli uçuşa elverişliliğinin ve konfigürasyonunun belirlenmesi amacıyla ihtiyaç duyulması halinde kullanılmak üzere SHT-M Ek-1 Tablo 7 M.A.305 (h)(1), (h)(4), (h)(5) ve (h)(6) paragraflarında bahsedilen dokümanların tutulması gerekmektedir.

 

 

HAVA SAĞLIK BİRİMİNE SIKÇA SORULAN SORULAR




Hava Sağlık Birimi Uygulamaları ile ilgili sıkça sorular:

1. Havacılık Sağlık Muayenelerinde Havacılık sağlık muayenesi sevk, konsültasyon ve itiraz işlemleri ve istenen tetkik, Muayene ve hizmet standart süreleri nelerdir? 
- Havacılık Sağlık Muayeneleri, Sağlık Sertifika ve Sağlık Muayene Rapor İşlemleri" konulu Genelge

 

SHY-66 YÖNETMELİĞİ KONULU SIK SORULAN SORULAR

1- Lisans başvuruları sırasında sunulan tip teorik eğitim sertifikası, tip pratik eğitim sertifikası ve içeriği, diplomalar gibi başvuru dokümanların fotokopisini veya işyeri tarafından aslı gibidir yapılmış suretini göndersek yeterlimidir?
Cevap: Hayır, bu tür dokümanların ya asıllarının ya da noter onaylı suretlerinin gönderilmesi gerekmektedir. Bu tür belgelerin aslının gönderilmesi durumunda fotokopisiyle gönderilmesi durumunda Daire Başkanlığımız tarafından aslı gibidir yapılarak orijinal belge iade edilecektir.

2- Hava aracı bakım lisansı almak için aynı anda birden fazla kategoriye başvurabilir miyim?
Cevap: Hayır, aynı anda sadece tek bir kategori için başvuru yapılabilir.
 
3- İlk defa lisans almak için gönderilen evraklarda eksiklik olursa yatırmış olduğum hizmet tarifesinde belirtilen ücretin iadesi yapılıyor mu? 
Cevap: Hizmet tarifesi kapsamında para iadesi yapılmamaktadır. Tanzim başvurularında ikinci ve sonraki başvurular için ilk başvuru ücretinin % 10 kadar para yatırılması yeterlidir.

4- Lisansımı temdit ettirmem için güncel deneyime gerek var mı?
Cevap: Temdit için güncel deneyime gerek yoktur. Resmi yazı, SHY-66 Lisans Temdit Başvuru Formu, Lisansın aslı ve hizmet bedeli ile başvurulması halinde işlem yapılabilecektir.
 
5- Almış olduğum tip eğitimimi ne kadar bir süre zarfında SHY-66 Lisansıma işletmeliyim?
Cevap: Hava aracı tip eğitimi, teorik eğitim ve sınav ile, Kategori C yetkileri hariç olmak üzere, pratik eğitim ve değerlendirmeden oluşur. Tip eğitimi başladığı gün itibari ile 3 yıl içinde lisansa işlenmiş olmalıdır. Süreci içinde lisansa işlenmeyen tip eğitimi alınmamış kabul edilir.
 
6- Tip eğitimi SHY-147/Part 147 onaylı olmayan bir kuruluştan (üretici veya bakım kuruluşu) alınmak istenirse ne yapmalıyım?
Cevap: Ek-1.E SHT 66 Hava Aracı Tip Eğitimi ve Sınav Standardı, İşbaşı Eğitimi Ekinde yer alan “Hava aracı tip teorik eğitimi süre tablosunda “ belirtilen sürelere uyulmalıdır. Bu kapsamda bir tip eğitiminin SHY-147/Part 147 onaylı olmayan bir kuruluş (üretici veya bakım kuruluşu) tarafından icra edildiği durumlarda, SHT-66 Talimatı’nın AMC 66.B.130 maddesinde belirtilen hususların uygunluğunun Genel Müdürlüğümüze sağlanması gerekmektedir
 
7- Kalifiye personel sayılmam için ne yapmam lazım?
Cevap: Genel Müdürlük tarafından kabul edilen bir eğitim sürecini başarı ile tamamlamış olmanız gerekmektedir. Genel Müdürlük tarafından kabul edilen bir eğitim süreci; ilgili mevzuat kapsamında ilgili okul için yapılan bir değerlendirmenin ardından tanınan okul olarak belirlenmesidir. Tanınan okullar Genel Müdürlüğümüz web sitesinde yayınlanacaktır.
 
8- Kredilendirme başvurusu yapmam için hangi şartları sağlamam gerekiyor?
Cevap: Genel Müdürlük oluşturduğu kredi raporuna dayalı olarak modül sınavlarında kredilendirme yapabilir. Kredilendirme raporu Kredilendirmeye konu olan teknik eğitim içeriğinin, talep edilen her bir modül veya alt modüle eşdeğer olduğu tespit edilmesi ve her bir modül kredilendirmesi için gerekçe ve dayanakları içererek hazırlanmaktadır. Kredilendirme için rapor hazırlanmış okul listesi Genel Müdürlüğümüz web sitesinde yayınlanacaktır.
 
9- Lisasımda tipim Boeing 737-800 (CFM 56) olarak işli. Bunu B737-600/700/800/900 (CFM 56) olarak değiştirmek için ne yapmam gerekir?
Cevap: Lisansınızı dilekçe ile SHGM’ye gönderdiğinizde lisansınızdaki tip, tip listesindeki şekliyle işlenecektir. Ama bu, eğitim almadığınız uçakta çalışabileceğiniz anlamına gelmez. Eğer -600’e ait eğitim almamışsanız lisansınızda işli olmasına rağmen bu -600 uçaklarında çalışamazsınız.
 
10- İngilizce sınavından yeterli not almazsan lisansım iptal olur mu?
Cevap: Hayır. Yetkilendirme aşamasında İngilizce notunuz ve değerlendirmeniz yetersiz olursa lisansınızdaki imtiyazları kullanamazsınız.
 
11- Kişisel başvuruda bulundum. Bir akrabam veya arkadaşım lisansımı teslim alabilir mi?
Cevap: Hayır. Lisanslarla beraber başvuru evraklarını ilgili kişinin yazışma adresine gönderiyoruz. Bununla beraber henüz gönderilmemiş evraklar lisans sahibinin kendisine veya noterden vekalet verdiği kişiye teslim edilebilmektedir.
 

PİLOT LİSANSI ALMAK İÇİN NE YAPMALIYIM?

Pilotlara verilecek lisans ve sertifikalar

Madde 28-Hususi Pilot lisansı almak için:

a) En az 18 yaşından gün almış olmak,
b) Uluslarası anlaşmalara uygun olarak geçerli 2.nci sınıf sağlık şartlarına sahip olmak,
c) Bakanlıkça yetkilendirilmiş eğitim kurumlarında gerekli uçuş ve teorik eğitimini başarıyla tamamlamış olmak,
d) Teorik sınav ve uçuş kontrollarında başarılı olmak gereklidir.

Madde 35-Ticari pilot lisansı almak için genel esaslar:
Ticari pilot lisansı almak için müracaat edenlerde aşağıdaki şartlar aranır:

a)En az 18 yaşından gün almış olmak.
b)Uluslararası anlaşmalara uygun olarak geçerli 1.nci sınıf sağlık şartlarına sahip olmak.
c)Bakanlıkça yetkilendirilmiş eğitim kurumlarında gerekli uçuş ve teorik eğitimini tamamlamış olmak.
d)Teorik sınav ve uçuş kontrollarında başarılı olmak.
e)Bu yönetmelikte belirtilen uçuş tecrübesine sahip olmak

Madde 44-Hava yolu nakliye pilotu lisansı almak için genel esaslar:
Hava yolu nakliye pilotu lisansı almak için müracaat edenlerde aşağıdaki şartlar aranır:

a)En az 22 yaşından gün almış olmak.
b)Uluslararası anlaşmalara uygun olarak geçerli 1.nci sınıf sağlık şartlarına sahip olmak.
c)Bakanlıkça yetkilendirilmiş eğitim kurumlarında ATPL için gerekli uçuş ve teorik eğitimini tamamlamış olmak.Bu düzeyde alınmayan eğitimler için fark eğitimlerini tamamlayarak çok pilotla işletilen uçaklarda 2nci pilot olarak uçuyor olmak.
(NOT:Bu yönetmelik yürürlüğe girdiğinde halen çok pilotla işletilen uçaklarda 2nci pilot olarak uçmakta olan ticari pilot lisanslı pilotlar fark eğitimlerini tamamlamadan ATPL sınavına katılamazlar.)
d)ATPL Teorik sınav ve uçuş kontrollarında başarılı olmak.
Bu uçuş kontrolü pilotların yıllık teknik kontrol uçuşları ile birleştirilebilir, ancak teorik sınavlardan önce yapılan uçuş kontrolları ATPL uçuş testi yerine sayılmaz.
Teorik sınavlar İngilizce yeterlilik sınavı ve teorik sınav şeklinde yapılır.
e)Bu yönetmelikte belirtilen uçuş tecrübesine ve 2 pilot ile işletilen bir uçakta geçerli ticari pilot lisansına sahip olmak.

HAVA TRAFİK KONTROLÖR LİSANSI ALMAK İÇİN NE GEREKLİ?

ARANILAN NİTELİKLER:
MADDE 8 - HAVA TRAFİK KONTROLÖRÜ LİSANSI ALABİLMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ ŞARTLAR ARANIR.

A) BAŞVURU SAHİBİNİN 18 YAŞINI DOLDURMUŞ VE 29 YAŞINDAN GÜN ALMAMIŞ OLMASI GEREKLİDİR.

B) BAŞVURU SAHİBİ KANUNİ HAKLARINDAN KISITLANMIŞ,AFFA UĞRAMIŞ OLSA DAHİ,HER NE SEBEBLE OLURSA OLSUN AĞIR HAPİS VEYA 6 AYDAN FAZLA HAPİS CEZASINA ÇARPTIRILMIŞ OLMAMALI,İYİ HALİ OLDUĞUNU SAVCILIK BELGESİ İLE KANITLAMIŞ OLMALIDIR.ALKOL VEYA KEYİF VERİCİ MADDELERE DÜŞKÜN OLDUKLARI BİLİNEN KİŞİLERE LİSANS VERİLEMEZ.

C) BAŞVURU SAHİBİ EN AZ LİSE MEZUNU OLMALIDIR.

D) BAŞVURU SAHİBİ T.C. UYRUKLU OLMALIDIR.YABANCI UYRUKLU KİŞİLERE BU YÖNETMELİĞE UYGUN BAŞVURULARI HALİNDE HAVA TRAFİK KONTROLÖRÜ LİSANSI VERİLEBİLİR.BU KONUDA 2007 SAYILI YASA HÜKÜMLERİ SAKLIDIR.

E) BAKANLIK TARAFINDAN ONAYLANMIŞ EĞİTİM MÜFREDATINA GÖRE EĞİTİM GÖRMÜŞ VE BAŞARILI BULUNMUŞ OLMALIDIR.HALEN BU KONUDA EĞİTİM VEREN YÜKSEK ÖĞRENİM KURUMLARINDA ÖN LİSANS DİPLOMASI(ASSOCIATE DEGREE) VEYA LİSANS(BACHELOR'S DEGREE) ALMIŞ VEYA ALACAK ADAYLARIN BAKANLIĞIN ÖNGÖRDÜĞÜ MÜFREDATA UYGUN EĞİTİM ALMIŞ OLMALARI DURUMUNDA SINAV HAKLARI MAHFUZDUR.PROGRAMIN KISMEN TAMAMLANMIŞ ADDOLUNMASI HALİNDE,SINAVA GİRMEDEN ÖNCE EKSİĞİNİN TAMAMLANMASI İSTENİR.

F) TÜRKÇEYİ ÇOK İYİ KONUŞMALI,SES VE KONUŞMADA ÖZEL AKSANI OLMAMALI RADYO TELEFON KONUŞMALARINDA AÇIK VE ANLAŞILIR OLMALIDIR.

SINAVLAR:
MADDE 9- HAVA TRAFİK KONTROLÖRLERİNİN LİSANS SINAVLARI BAKANLIKÇA YETKİLENDİRİLMİŞ KURUM VEYA KURULUŞLARCA BELİRTİLEN YER VE ZAMANDA BU YÖNETMELİKTE BELİRTİLDİĞİ ŞEKİLDE YAPILIR.

UÇUŞ HAREKAT UZMANI OLMAK İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR NELER?

Başvuru:
  • Uçuş harekât uzmanı lisansı için SHY-UHU Yönetmeliği’nin Ek-3’te belirtilen belgeler ve lisans başvuru formu ile Genel Müdürlüğe başvuruda bulunulur. Formun güncel hali Genel Müdürlük resmi internet sayfasında yayımlanır.
  • Teorik ve uygulamalı eğitimleri tamamlayarak teorik ve uygulamalı sınavlar ile stajdan başarılı olan adaylar, stajın bitim tarihinden itibaren en geç 9 ay içinde lisans tanzimi için Genel Müdürlüğe başvuruda bulunur. Belirtilen süre içerisinde başvuruda bulunmayan adaylar, lisanslarının tanzim edilebilmesi için tekrar teorik ve uygulamalı sınavlara girerek bu sınavlardan başarılı olmalı ve stajlarını başarı ile tamamlamak zorundadır.
  • Genel Müdürlük, SHY-UHU Yönetmeliğinde belirtilen teorik ve uygulamalı eğitimler ile asgari staj deneyimi şartlarını sağlayan kişilere uçuş harekât uzmanı lisansı düzenler.
 

Ön şartlar 

Uçuş harekât uzmanı eğitimi almak isteyen adaylarda aşağıdaki nitelikler aranır: 
  • 21 yaşından gün almış olmak.
  • En az ön lisans programlarının birinden mezun olmak.
  • Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından yapılan veya denkliği belirlenen İngilizce sınavlarının birinden en az 50 veya eş değeri puan almak.
  • Genel Müdürlük tarafından yetkilendirilmiş havacılık tıp merkezlerinde yapılan muayene sonucunda, uçuş harekât uzmanı görevlerini yerine getirmeye engel teşkil edebilecek herhangi bir fiziksel ya da akli hastalığa sahip olmadığını, merkezi sinir sisteminin normal olduğunu, gözlüklü ya da gözlüksüz en az 6/9 görme keskinliğine sahip olduğunu, yeterli işitme kapasitesine sahip olduğunu, kulak, burun ve boğaz fonksiyonlarının normal olduğunu belgeleyen sağlık kaydına sahip olmak.

Eğitim ve Deneyim Şartları:

  • Uçuş harekât uzmanı lisansına esas asgari eğitim süreleri aşağıdaki gibidir:
  1. Genel Müdürlük tarafından bu Yönetmelik kapsamında yetkilendirilmiş veya ICAO Doc. 7192-AN/857 PART D–3 dokümanında belirtilen uçuş harekât uzmanı temel eğitimi için gerekli eğitim programını (müfredatını) uygulayan üniversitelerin sivil havacılık ile ilgili bölümlerinden lisans veya ön lisans derecesi ile mezun olanların asgari teorik eğitimi tamamladıkları kabul edilir ve doğrudan teorik ve uygulama sınavına kabul edilirler. 
  2. Asgari CPL lisansı sahibi olan pilotlar veya geçerli hava trafik kontrolörü lisansına sahip olanlar için talep etmeleri durumunda, uçuş harekât uzmanı eğitimi vermeye yetkili kuruluş tarafından, ICAO Doc. 7192-AN/857 PART D–3 dokümanında belirtilen önceden tecrübesi olanlara yönelik teorik ve uygulamalı eğitim programları uygulanır.
  3. Görev yaptığı işletmenin uçuş harekât biriminde, yine aynı işletmede görevli FDI gözetiminde asgari 2 yıl süresince çalışan adaylar için talep etmeleri durumunda, uçuş harekât uzmanı eğitimi vermeye yetkili kuruluş tarafından ICAO Doc. 7192-AN/857 PART D–3 dokümanında belirtilen önceden tecrübesi olanlara yönelik teorik ve uygulamalı eğitim programları uygulanır.
  4. Meteoroloji eğitimi veren üniversitelerin en az ön lisans programlarından mezun olanlar için talep etmeleri durumunda, uçuş harekât uzmanı eğitimi vermeye yetkili kuruluş tarafından, ICAO Doc. 7192-AN/857 PART D–3 dokümanında belirtilen önceden tecrübesi olanlara yönelik teorik ve uygulamalı eğitim programları uygulanır.
  5. Sivil havacılık alanında eğitim veren üniversite ve yüksekokulların ilgili bölümlerinden mezun olmuş adaylar için talep etmeleri durumunda, uçuş harekât uzmanı eğitimi vermeye yetkili kuruluş tarafından, ICAO Doc. 7192-AN/857 PART D–3 dokümanında belirtilen önceden tecrübesi olanlara yönelik teorik ve uygulamalı eğitim programları uygulanır.
  6. Bu fıkranın (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilenler dışında uçuş harekât uzmanı eğitimi alacak adaylar için, uçuş harekât uzmanı eğitimi vermeye yetkili kuruluş tarafından, ICAO Doc. 7192-AN/857 PART D–3 dokümanında belirtilen önceden tecrübesi olmayanlara yönelik teorik ve uygulamalı eğitim programları uygulanır.
  7. Yukarıda belirtilen adayların lisanslarının tanzim edilebilmesi için Genel Müdürlük tarafından düzenlenen teorik ve uygulamalı sınavlardan başarılı olmaları ve asgari 30 iş günü mesleki staj yapmış olmaları zorunludur.


ÖZEL PİLOT LİSANSININ YETKİLERİ NELER?

Madde 29-Hususi pilot lisansının imtiyazları:

Hususi pilot lisansına sahip bir pilotun imtiyazı lisansında mevcut sınıf ve tip yetkilerini ticari olmayan bir uçuşta herhangi bir gelir elde etmeksizin sorumlu pilot olarak uçmaktır.

TİCARİ PİLOT LİSANSININ YETKİLERİ NEDİR?

Madde 36 - Ticari pilot lisansının imtiyazları:

Ticari pilot lisansına sahip bir pilotun aşağıda belirtilen imtiyazları kullanabilmesi için uçulacak uçakla ilgili olarak bu yönetmelik esaslarına uygun olarak gerekli sınıf/tip eğitimlerinin alınarak geçerli sınıf ve tip yetkilerine sahip olunması şarttır.

a)Hususi pilot lisansına sahip bir pilotun bütün imtiyazlarını kullanmak,
b)Ticari hava taşımacılığı yapmayan herhangi bir uçakta sorumlu pilot veya ikinci pilot olarak uçmak,
c)Tek pilota sertifikalı ticari hava taşımacılığı yapan uçakta sorumlu pilot olarak uçmak,
d)Ticari hava taşımacılığı yapan bir uçakta ikinci pilot olarak uçmak.

HAVAYOLU NAKLİYE PİLOTUNUN YETKİLERİ NEDİR?

Madde 45-Hava yolu nakliye pilotu lisansının imtiyazları:

Hava yolu nakliye pilotu lisansına sahip bir pilotun aşağıda belirtilen imtiyazları kullanabilmesi için uçulacak uçakla ilgili olarak;Bu yönetmelik esaslarına uygun olarak gerekli sınıf/tip eğitimlerinin alınarak geçerli sınıf ve tip yetkilerine sahip olunması şarttır.

a)Hususi pilot lisansı,Ticari pilot lisansı ve aletli uçuş yetkilerini kullanmak,
b)Sorumlu pilot veya yardımcı pilot olarak hava taşımacılığında uçmak.

ÖZEL PİLOT LİSANSININ SAĞLIK GEÇERLİLİĞİNİN SÜRESİ NEDİR?

Özel Pilot Lisansı 2. Sınıf Sağlık Sertifikası gerektirir. 2. Sınıf Sağlık Sertifikasının Geçerlilik Süresi 40 yaşına kadar 60 ay, 40-50 yaş arası 24 ay, 50 yaş sonrası 12 aydır.