Gerçek Kişi İşletmeleri

MADDE 20- Türk vatandaşı bir şahsın kendi özel ihtiyaçlarında kullanmak maksadıyla yapmış olduğu işletmedir.

Bu işletme sahibi, yönetmelikte belirtilen kural, esas ve usullere riayet etmek ve uygulamak şartı ile ücret almaksızın yolcu ve yük taşıma yetkisine sahip olur.

Tüzel Kişi İşletmeleri

MADDE 21- Tüzel kişiliğe sahip özel ve kamu kuruluşlarının kendi faaliyetleri ile ilgili hizmetlerde kullanmak maksadıyla yapmış olduğu işletmelerdir.

Bu işletmelere, yönetmelikte belirtilen kural, esas ve usullere riayet etmek ve uygulamak şartı ile ücret almaksızın yolcu ve yük taşıma ve özel uçuşlar yapma yetkisi verilir. Özel uçuşlar için, yetkili ve ilgili makamlardan önceden yazılı izin alınması mecburidir.

Sosyal, Sportif ve Uçuş Eğitimi İşletmeleri

MADDE 22- Tüzel Kişiliğe sahip, kanunla kurulmuş sosyal amaçlı kuruluşların ücret almaksızın yolcu ve yük taşıması, gençliğin havacılığa teşvik edilmesi, sportif amaçla uçurulması ve uçuş eğitimi yaptırılması gibi faaliyetlerde bulunan işletmelerdir.

Eğitim faaliyet sahasında işletme yapacak kurumlara işletme ruhsatı verilmesi için, bu Yönetmeliğin 2'nci Kısım 2'nci Bölümü'nde belirtilen genel niteliklere ilaveten aşağıda açıklanan özel şartlar ayrıca aranır.

a) Eğitim için uygun hava araçları,
b) Yeterli sayı ve tecrübeye sahip uçuş öğretmenleri,
c) Eğitim yapmaya elverişli tesisler,
d) Eğitim ve öğretim kolaylıklar,
e) Eğitim plan, programı ve ders notları,
f) Eğitim ve kontrol teşkilatı,
g) Öğretim üyeleri ve öğrenciler için sosyal tesis ve kolaylıklar.

İşletmecide Aranacak Genel Nitelikler

Organizasyon
MADDE 14.- İşletmeci, Faaliyet göstereceği sahasının gereklerini karşılayacak yeterli bir organizasyonu kurmaya ve işletme süresince muhafaza etmeye mecburdur.
Organizasyonun yeterliliği Ulaştırma Bakanlığınca onaylanır.

Ticari Tescil ve Esas Mukavele
MADDE 15.- İşletmeci, 6762 Sayılı Kanun gereğince ticari tescilini yaptırmak ve esas mukavelesini hazırlayarak yayınlamak ve bunların noter tasdikli suretini Ulaştırma Bakanlığına sunmak zorundadır.

Mali Güç
MADDE16.- İşletme yapılacak faaliyet sahasının nitelik ve çapına bağlı olarak, işletmecinin yeterli bir mali güce sahip olması zorunludur. Bu husus, işletme yapacak şirketlerin esas mukavelerinde belirlenen sermayesi ile gerçek kişilerin ise, öz sermayeleri ile ölçülür.

a) Koltuk kapasitesi 50 (dahil) koltuktan fazla olan uçaklarla dış hat tarifeli ve /veya tarifesiz seferler yapacak şirketler tarafından en az herbir uçak başına birer milyon ABD Doları karşılığı Türk Lirası ödenmiş sermayeye,

b) İç hat tarifeli - tarifesiz, hava taksi ve diğer işletmecilik sahaları için en az bir yıllık işletme giderlerini karşılayacak ödenmiş sermayeye sahip olunması esas olmakla birlikte, inceleme Komisyonu tarafından mal varlığı ve yatırım büyüklüğü de dikkate alınarak yapılacak incelemeler göre tespit edilecek yeterli sermayeye, sahip olunması zorunludur.

Sermayesinin %51'inden fazlası kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan işletmelerden sermaye şartı aranmaz.

Bakanlık, işletmelerinin öngörülen faaliyetlerinin sağlıklı olarak kamu yararına yürütebilmesini teminen, teminat ve benzeri diğer ilave mali hususların sağlanmasını talep edebilir.

MADDE 2.- Adı geçen Yönetmeliğin 17 nci maddesine aşağıdaki fıkra ilave edilmiştir "fizibilite raporları, en az üç yıllık nakış tablolarına ve hat bazında maliyetleri de kapsayacak şekilde detaylı olarak hazırlanır.

MADDE 3- Adı geçen Yönetmeliğin 18 inci maddesi, aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Uçak Temin ve Tescil Durumu

MADDE 18.- İşletme faaliyet sahalarına bağlı olarak, işletmelerin bulundurulması gerekli en az havaaracı sayıları aşağıda verilmiştir.

a) Koltuk kapasitesi 50 (dahil) koltuktan fazla olan uçaklarla dış hat tarifeli seferler yapacak şirketlerin en az ikisinin tam mülkiyetine sahip olacakları en az beş uçağının bulunması,

b) Koltuk kapasitesi 50(dahil) koltuktan fazla olan uçaklarla dış hat tarifesiz seferler yapacak şirketlerin en az birinin tam mülkiyetine sahip olacakları en az üç uçağının bulunması,

c) İç hat tarifeli - tarifesiz, hava taksi ve diğer işletmecilik sahaları için en az iki uçağın bulunması, ve işletmeye başlanmadan önce Türk Uçak tesciline geçirilmesi zorunludur.

İlk kuruluş aşamasında veya işletme ruhsatı alındıktan sonra mülkiyetine sahip olunacak veya kiralanacak tüm havaaraçlarının "ICAO Annex 16, Charter 3" ile öngörülen gürültü şartlarına uygunluğu zorunludur. Mevcut havaarçaları için yapılacak uygulamalar Bakanlıkça ayrıca yayınlanır.

Sermayenin %51'inden fazlası kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan işlemlerde havaaracı mülkiyeti (sahibi olma) şart aranmaz.

Bu madde ile öngörülen şartlar sadece yolcu taşımacılığı için zorunlu olup, yolcu uçaklarında yük taşınması faaliyeti de aynı şartlara tabidir. Tamamı sadece yük taşımacılık amaçlı olarak düzenlenmiş uçaklarla yapılacak yük taşımacılığı faaliyetleri için uçak adet, mülkiyet ve "ICAO, Annex 16, Charter 3" şartları aranmaz. Bu uçaklarla mürettebat ve yük taşımacılığının gerektirebileceği personel dışında yolcu taşınamaz.

Öngörülen şartları sağlayarak işletme ruhsatı almış bulunan işletmelerin, geçici süreler için dış hatlarda yabancı tescilli uçak kullanımına ilişkin esaslar Bakanlıkca ayrıca düzenlenir.

MADDE 19.- Faaliyette bulunulacak işletme sahasına ve kullanılacak uçak tipine bağlı olarak; yeterli adet ve evsafta teçhizat, araç gereç alet, edevat ve malzemeyi temin etmek ve devamlı faal tutmaktan işletmeci sorumludur. Bunların listesi Bakanlığa yazılı olarak bildirilir.

MADDE 4.- Adı geçen Yönetmeliğin 20 nci maddesine aşağıdaki fıkra ilave edilmiştir.

"İşletmeciler, geçici olarak yabancı uçuş ekibi ve teknisyen çalıştırabilirler. Ancak, hiçbir şekilde tamamı yabancı uçuş ekibi ve teknisyen ile faaliyete başlamaya veya devama izin verilemez. İşletmecilerin, işletmeye başlamadan önce, pilot ve teknisyenleri herbirinin çoğunluğu Türk Vatandaşı olacak şekilde (havaaracı tiplerine göre yetkilendirilmiş) gerekli düzenlemeleri tamamlamış olmaları zorunludur. İşletmeciler, faaliyetlerinin devamı süresince bu hususu sağlamak zorundadırlar. Kabin ekibinin tamamının Türk Vatandaşı olması esastır. Kabin ekibine ilişkin istisnai durumlar Bakanlık iznine tabidir.

• UÇAK TESCİL SERTİFİKASI
• UÇUŞA ELVERİŞLİLİK SERTİFİKASI
• GÜRÜLTÜ SERTİFİKASI
• İŞLETME RUHSATI
• HAVA ARACI TELSİZ LİSANSI
• ÜÇÜNCÜ ŞAHIS MALİ MESULİYET SİGORTASI
• GEÇERLİ PİLOT LİSANSLARI

Madde 23- SHGM tarafından düzenlenen uçuşa elverişlilik belgeleri, sadece verildikleri amaç ve süreler ( azami bir yıl ) için SHGM tarafından iptaledilmediği, askıya alınmadığı veya geri alınmadıkçave sertifikadüzenlenen havaaracının uçuşa elverişliliğini koruduğu sürece geçerlidir. Uçuşa elverişlilik sertifikalarının temdidi için SHGM, Madde-13' de belirtilen belgelerden gerekli gördüklerini isteyebilir

Aranan Belgeler
Madde 13-Uçuşa elverişlilik sertifikası düzenlenebilmesi için
aşağıdaki belgeler aranır:

1- Havaaracının sahibi veya işleticisi tarafından Ek-1' de örneği bulunan "Havaaracı Uçuşa Elverişlilik Sertifikası Başvuru Formu". 

2- Havaaracının ithal edildiği ülkenin sivil havacılık otoritesitarafından son iki ay içinde düzenlenmiş olan " İhraç Uçuşa Elverişlilik Belgesi/Sertifikası".

3- Tip sertifikası ve teknik data listesi ( Type Certificate and Data Sheets ).

4- Güncel A.D. listesi ( Bu listede bir defalık, periyodik ve henüz uygulanmamış tüm A.D.'ler onaylanmış olarak yer alacaktır. ).

5- İmalatçı firma tarafından o havaaracı tipinde yayınlanan S.B.'lerin güncel durumu (SHGM bu SB'lerden gerekli gördüklerinin ilave olarak uygulanmasını isteyebilir. ).

6- İlgili bakım kitaplarında belirtilen ve işletme tarafından da uygulanmakta olan ömürlü parça listesi ( Bu listede ömürlü parçaların ismi, parça numarası, ömür durumu ile müracaat anındaki uçuş durumu gibi bilgiler ayrıntılı belirtilecektir. ).

7- Havaaracının imal edildiği tarihten itibaren yapılmış bulunan periyodik bakımlarının durumu ( bakım süreleri ile yapıldığı tarih ve uçuş saati belirtilecektir-Ek-4 ) ve geçmiş bakım programı. 

Bu havaaraçlarının en az "C" bakımı veya havaaracı bakım programına göre buna karşılık olan ( yıllık v.b.) bakımlardan geçirilmesi.

Havaaracının ihraç-uçuşa elverişlilik belgesinde, "istisna-exception" olarak C Bakımından yeni çıkmamış olduğu belirtilmişse, havaaracına uygulanan son " C bakımı "ndan sonra en fazla 500 uçuş saatinin veya diğer havaaraçları için uygulanan son büyük bakımdan sonra en fazla % 15 'lik bir süre / uçuş saatinin (veya eşdeğer iniş-kalkış adedinin) geçilmemesi kaydıyla, sözkonusu sertifika kabul edilebilir. Aksi halde havaaracının, SHGM tarafından yetkili kılınmış birimlerde yeniden " C bakım " dan geçirilmesi gerekmektedir.

8- Havaaracı bakım ( Maintenance Manual,Maintenance Planing Doc. ) ve uçuş el kitapları ( onaylı ) ile parça katalogları.

9- Ağırlık ve balans raporu.

10- İşletme Asgari Teçhizat Listesi - MEL ( SHGM tarafından onaylandıktan sonra kullanılacaktır. Onaysız MEL geçerli değildir. ).

11- Avionik teçhizat listesi.

12- Havaaracı koltuk kılıfları, döşeme halıları v.b.yerler için
yanmazlık raporu.

13- Son test uçuş raporu. 

14- Havaaracı yolcu - koltuk ve III.şahıs mali mesuliyet sigorta poliçeleri.

16- SHGM ve/veya SHGM tarafından yetkili kılınmış birimlerce düzenlenen ve Ek-2'de örneği bulunan " Uçuşa Elverişlilik Kontrol Formu ".

17- SHGM' nün gerekli gördüğü diğer bilgiler / belgeler.

Havaaracı sahibi veya işleticisi, bu madde'de belirtilen belgeleri SHGM'ne eksiksiz olarak vermekle yükümlüdür.Bu belgelerin SHGM tarafından uygun görülenleri SHGM'nde muhafaza edilirken ( mümkün olduğunca "Microfiche" olarak ) , diğerleri ( bir kısmı onaylanarak ) işleticiye iade edilir. Belgelerin orijinal veya tasdikli ( noter v.b. ) olmalarına SHGM karar verir.

Madde 56-Sınıf/Tip yetkilerinin süresi,yetki süresinin uzatılma usulleri:

a)Tip yetkilerinin ve çok motorlu sınıf yetkilerinin geçerlilik süresi yetkinin alındığı tarihten itibaren 1 yıldır.
b)Tip yetkisi ve çok motorlu sınıf yetkisi süre uzatımı için aşağıdaki hususlar gereklidir:

 1) Yetki süresinin sona eriş tarihi ile 3 ay öncesi arasındaki sürede, Bakanlıkça kabul edilmiş kontrol formuna uygun olarak yetkili bir kontrol pilotu tarafından yapılan yeterlilik testinde (proficiency check) başarılı olunmalı, ayrıca

 2) İlgili uçak ile en az 10 hat uçuşu yapılmış olmalı veya uçuş kontrol pilotu ile lisansın geçerli olduğu sürede;kalış,ayrılış, en az 15 dakikalık seyahat uçuşu,varış,yaklaşma ve iniş bölümlerini ihtiva eden bir kontrol uçuşu icra edilip başarılı olunmalıdır. Eğer pilotun aletle uçuş yetkiside var ise bu uçuşlar sırasında alet yeterlilikleride Bakanlıkça kabul edilmiş kontrol formuna uygun olarak kontrol edilecek ve alet yetkileride uzatılabilecektir.

Madde 59-Tek pilotlu ve tek motorlu uçaklarda yetki süresinin uzatılması esasları:
Bu tip uçaklarda geçerlilik süresi iki yıldır.

a)Tüm tek motorlu ve pistonlu kara uçakları ile motorlu planörler;
     1) Lisansın geçerlilik süresinin sona erdiği tarih ile 3 ay evveli arasındaki sürede yetkili bir uçuş kontrol pilotu ile yeterlilik testinden geçmiş olmak veya
     2) Lisansın geçerlilik süresinin sona erdiği tarih ile 12 ay öncesi arasındaki sürede; 6 saati sorumlu pilot olarak 12 saat uçuşu olmak,
         12 iniş,kalkış yapmış olmak ve en az bir saat yetkili bir uçuş eğitmeni ile uçuş eğitimi almak.

b)Tek motorlu turbo-prop kara uçakları: Lisansın geçerlilik süresinin sona erdiği tarih ile 3 ay evveli arasındaki sürede yetkili bir uçuş kontrol pilotu ile yeterlilik testinden geçmiş olmak gereklidir.

c)Tek motorlu pistonlu deniz uçakları:lisansın geçerlilik süresinin sona erdiği tarih ile 3 ay evveli arasındaki sürede yetkili bir uçuş kontrol pilotu ile yeterlilik testinden geçmiş olmalıdır.

Madde 42- Tip yetkileri aşağıdaki sınıflandırma esas alınarak yapılır;

1)Çok pilota sertifikalı uçakların her tipi için,
2)Tek pilotlu,turbo-prop veya turbo jet,çok motorlu uçakların her tipi için,
3)Tek pilotlu,turbo jet,tek motorlu uçakların her tipi için,
4)Tip yetkisi gerekli görülen uçaklardan herbiri için.

Madde 43-Lisans sahibi pilotların herhangi bir uçakla uçabilmeleri için yukarıdaki maddede belirtilen sınıf veya tip yetkilerinden o uçak ile ilgili olan yetki veya yetkileri almaları şarttır. Bu yetkilerde kısıtlamalar varsa lisansta belirtilir.

Madde 44-Sınıf/tip yetkilerinin özel durumlarda verilme esasları: Hava aracı test uçuşu,gelir amaçsız çok özel uçuşların yapılması gibi durumlarda sadece bu amaç veya görev sonuçlanıncaya kadar geçerli olmak üzere gerekli tip veya sınıf yetkilendirmeleri yapılabilir.

Madde 45-Sınıf/tip yetkilerinin sayısı: Pilotların sınıf/tip yetkilerinin sayılarında herhangi bir kısıtlama yoktur.Aynı zamanda birden fazla tip yetkisinin kullanılabilmesi için gerekli usuller işletme talimatlarında açık olarak belirtilecek ve Bakanlıkça onaylanılarak kullanılabilecektir.

Madde 46-Değişikliklerin işlenmesi:Uçakların tip/sınıflarında, teçhizatlarında,işletilme usullerinde meydana gelen ve ilave eğitim gerektiren hususlarda eğitimin süre ve şekli Bakanlıkça belirlenir.Görülen eğitimle ilgili yetkiler pilotların uçuş kayıt defterlerine,gerekiyorsa lisanslarına işlenir.

Madde 47-Çok pilotlu uçaklarda tip yetkileri şartları: Çok pilota sertifikalandırılmış uçaklarda İlk defa tip yetkisi için başvurulduğunda müracaatçının eğitim alabilmesi için aşağıdaki şartlara sahip olması gereklidir:
1) Enaz 100 saatlik sorumlu pilot olarak uçuş tecrübesi olmalı,
2) Geçerli,çok motor alet uçuş yetkisi olmalı,
3) Uçuş ekibi sevk idare kursu (multi-crew co-operation course) görmüş olmalı,şayet bu kurs görülmemiş ise tip yetkisi kursu bu kursuda ihtiva etmelidir,
4) Hava yolu nakliye pilotu lisansı almak için gerekli olan teorik yer dersleri alınmış ve sınavları başarılmış olmalıdır.Hususi pilot ve ticari pilot lisansları için alınmış olan teorik yer derslerinin kaç saatinin kredilendirileceği Bakanlıkça belirlenir.Lisansları
geçersiz hale gelmiş pilotların tip yetkisi eğitimi alabilmeleri için uçmaya yetkili oldukları uçak sınıf/tip ile gerekli tazeleme eğitimlerini tamamlayarak girdikleri uçuş yeterlilik testinde başarılı olarak lisanslarının geçerli hale getirilmesi şarttır.

Madde 48-Tip yetkisi teorik ve uçuş eğitiminin yapılışı: Tip yetkisi eğitimi sırasında ilgili uçağın emniyetle uçurulabilmesi için gerekli teorik bilgiler verilecek,uçuş eğitimleri yaptırılacaktır.Teorik derslerin ve uçuş eğitiminin ayrıntıları Bakanlıkça belirlenir.Uçuş eğitimlerinin similatörde yapılması gereken bölümlerinde eğitimler uçakla yaptırılmayacaktır.

Madde 49-Sınıf ve Tip yetkisi eğitiminin yapılabileceği yerler: Tip yetkisi eğitimleri uçuş okullarında,uçuş organizasyonlarında, üretici fabrika veya işletici firmalarca hazırlanmış kolaylıklarda ve bu amaçla yetkilendirilmiş eğitmenlerce verilebilir. Bakanlık bu yetkiyi kullanacak kişi veya kurumların uyacağı kuralları belirler ve yetkilendirir. Bakanlıkça yetkilendirilmemiş kişilerin veya kurumun verdiği eğitimler kabul edilmez.Yurtdışında yaptırılan eğitimler için; ilgili ülkenin Uluslarası havacılık teşkilatı üyesi olması veya ülkemizinde tarafı olduğu anlaşmalara ortak üye ülke olması ve kendi ülkesinden aldığı yetki belgesi aranır.Alınan eğitimlerle ilgili olarak Madde 6'da belirtilen hususlar aranır.

Madde 50-Tek pilota sertifikalı çok motorlu uçaklarda tip yetkisi:Bu tür uçaklarda ilk defa tip yetkisi talebedildiğinde; müracaatçının,sorumlu pilot olarak enaz 70 saat uçak uçuş tecrübesi olması gereklidir.

Madde 51-Teorik yer dersleri, uçuş eğitiminin yapılışı ile eğitimlerin yapılacağı yerler:
uçakların emniyetle uçurulabilmesi için gerekli teorik yer dersleri ile uçuş eğitimleri tip yetkisi eğitimi sırasında yaptırılacaktır.Verilecek yer dersleri ile uçuş eğitiminin ayrıntıları ve sınav esasları Bakanlıkça belirlenir.Eğitimlerin yaptırılabileceği yerlerle ilgili olarak 49 ncu madde esasları uygulanacaktır.

Madde 52-Sınıf yetkisi şartları:(Çok motorlu uçaklar için) Tek pilota sertifikalı çok motorlu uçaklarda sınıf yetkisi talebedildiğinde müracaatçının sorumlu pilot olarak 70 saat uçuş tecrübesi olmalıdır.

Madde 53-Sınıf yetkisi için teorik yer dersleri,uçuş eğitiminin yapılışı ile eğitimlerin yapılacağı yerler: Tek pilotlu çok motorlu uçaklarda sınıf yetkisi eğitimlerinde uçuş eğitimleri 6 saatten az olmayacak,bu sürenin en az 3.5 saati motor arızaları ve tek motor eğitimlerini kapsayacaktır.Teorik dersler en az 7 saat olacak,uçuş ve yer ders proğramları Bakanlıkça onaylanacaktır. Eğitimlerin yaptırılabileceği yerlerle ilgili olarak 49 ncu madde esasları uygulanacaktır.

Madde 54-Sınıf yetkisi gereken deniz uçakları ile ilgili hususlar: Tek motorlu pistonlu deniz uçaklarının sınıf yetkileri için gerekli teorik ve uçuş eğitimlerinin esasları Bakanlıkça belirlenir.

1) YÜK TAŞIMASI
2) YOLCU TAŞIMASI
3) POSTA TAŞIMASI

Bakınız : YÖNETMELİKLER (SHY6A)