Pilot lisansı alınmasına ilişkin kurallar, uçmak istediğiniz hava aracı tipine göre değişkenlik arz etmektedir. Seçiminizi uçaklar, helikopterler, planörler, çok hafif hava araçları, balonlar vb. hava araçları arasından yapabilirsiniz. Bazı lisanslar sadece Türkiye dâhilinde kullanılmak üzere kısıtlamaya tabi iken, bazı lisanslar ise size diğer ülkelerde uçma izni vermektedir.

Ne tür uçuş gerçekleştirmek istediğinizi de düşünmeniz gerekmektedir. Öğrenci pilottan havayolu nakliye pilotuna kadar uzanan bir takım farklı pilot lisansları mevcuttur.

Geçiminizi pilotluktan sağlamak istiyorsanız ticari seviyede lisansa sahip olmanız gerekecektir. Havayolları, pilot adaylarını işe almadan DLR olarak adlandırılan veya buna benzer testlerden geçirmektedir. Bu testlerden başarılı olmak için adayın görsel hafıza, duyu organları arasındaki koordinasyon, konsantrasyon, temel fizik kavramları, üç boyutlu düşünme, algılama hızı ve geçici bellek gibi kriterler ölçülmektedir. Bu özellikleriniz zayıf ise eğitimlerinizi tamamlasanız bile havayollarında pilot olarak istihdam edilebilmeniz mümkün gözükmemektedir.

Hâlihazırda Türkiye’de mevcut olan lisans seviyeleri şunlardır:

• Öğrenci Pilot Lisansı SPL
  (Eğitim altında iken yalnız (solo) uçuşa tabi olma ön şartı)
• Hususi Pilot Lisansı PPL
  (sadece hususi kullanım amaçlıdır – herhangi bir bedel karşılığı kullanılamaz)
• Ticari Pilot Lisansı CPL
  (ticari kullanım amaçlıdır)
• Havayolu Nakliye Pilotu Lisansı ATPL
  (ticari kullanım amaçlıdır - Hava Taşıma İşletmelerinde Kaptan Pilot olmak için gereken lisansıdır.)

Lisanslar ulusal mevzuat ve ICAO standartları gereğince tanzim edilmektedir. Pilotlara ilişkin başlıca İlgili mevzuat şunlardır;

1. SHT – 1T Öğrenci Pilot Seçiminde Kullanılacak Test Talimatı
2. SHY – 1 Uçak Pilotu Lisans Yönetmeliği
3. SHT – 2 Helikopter Pilotu Lisans Talimatı
4. SHT – 1E Balon Pilotu Lisans Talimatı
5. SHT - 3 Havacılık Sağlık Talimatı

Genel olarak pilot olmak 5 ana unsurdan oluşmaktadır:

1. Pilotluğa engel herhangi bir sağlık probleminin bulunmaması

• Genelde, ticari kullanım için Sınıf 1 Sağlık sertifikası gerekli olup, hususi kullanım için Sınıf 2 Sağlık sertifikası yeterli olacaktır. Karşılanması gereken standartlar Havacılık Sağlık Talimatı SHT-3 ile belirlenmiştir.
• Astım, diyabet ve renk körlüğü gibi durumlar pilotluğa engel sağlık problemleri arasındadır.
• Uçuş eğitimine başlamadan önce gerekli tıbbi şartları, Genel Müdürlüğümüz tarafından yetkilendirilmiş bir hastaneden alacağınız rapor ile kanıtlamanız gerekmektedir. Yetkili Hastaneler için tıklayınız…
• Sağlık sertifikasının herhangi bir sebepten dolayı (örneğin, tıbbi uygunluktaki azalma) alınması, pilot lisansınızı ve ilgili lisansın imtiyazlarını geçersiz kılacaktır. 
  
  

2. Teorik bilgi gerekliliklerinin karşılanması

• Bu husus, yer derslerinin tamamlanmasından ve belirli sayıda sınavlardan geçilmesinden oluşmaktadır (Söz konusu sınavların sayısı ilgili lisans seviyesine bağlı olarak değişkenlik arz etmektedir; örneğin, ATPL için 14 sınav gerekli görülmektedir.)

3. Uçuş eğitiminin tamamlanması

• Ticari ve Hususi Pilot Eğitimleri Genel Müdürlüğümüz tarafından yetkilendirilmiş Uçuş Eğitim Okulları (FTO) ve Üniversitelerimiz tarafından verilir. Yetkili Uçuş Eğitim Organizasyonları için tıklayınız…
  
  

4. Uçuş tecrübesi

• Bu husus, hava araçları tipine değişkenlik göstermektedir. Örneğin çok hafif hava aracı (microlight) hususi pilot lisansı için 30 saat uçuş tecrübesi yetebilirken ticari pilot lisansı için 200 saate kadar değişkenlik gösterebilmektedir. 
  
  

5. Uçuş sınavının tamamlanması

• Genel Müdürlüğümüz tarafından yetkilendirilen bir Kontrol Pilotu gözetiminde uçuş sınavının başarıyla gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
  
  

Bununla birlikte adayların, İngilizce dil yeterliliği ile ilgili olarak kabul edilebilir bir seviyede değerlendirilmiş olmaları da gerekmektedir. Sadece pilotluk mesleğinde değil havacılık sektörünün bütün çalışanlarının İngilizceye hâkim olması çok büyük önem arz etmektedir. Eğitim ve sınavlar İngilizce yapılmakta olup mesleki tüm dokümanlarda İngilizce olarak yayınlanmaktadır. Pilotluk mesleğine adım atmadan önce İngilizce eğitimi konusu muhakkak çok iyi düzeyde çözülmelidir. Konuşma, anlama düzeyinde iyi İngilizcesi olmayanların havayolları tarafından işe alınma imkânı yok gibidir.

 

 

	SPL	PPL	CPL	ATPL
Asgari Yaş	16	17	18	21
Gerekli Tıbbi Standart	Sınıf 2	Sınıf 2	Sınıf 1	Sınıf 1
Eğitim	Uçuş Eğitim Organizasyonları ve Üniversiteler	Uçuş Eğitim Organizasyonları ve Üniversiteler	Uçuş Eğitim Organizasyonları ve Üniversiteler	Uçuş Eğitim Organizasyonları ve Üniversiteler
Lisan	İyi Seviyede İngilizce Bilgisi	İyi Seviyede İngilizce Bilgisi	İyi Seviyede İngilizce Bilgisi	İyi Seviyede İngilizce Bilgisi
Uçuş Tecrübesi (Minimum)		45	200 (Modüler) 150 (Entegre)	1500
Teorik Sınavlar	-	4	9	14
Uçuş Sınavı	Hayır	Evet	Evet	Evet
İmtiyazlar	Tüm uçuşlar, yetkilendirilmiş bir uçuş öğretmeninin gözetiminde ve uçuş öğretmeni tarafından verilen talimatlar doğrultusunda icra edilecektir.	Ücret karşılığı olmamak üzere, ticari olmayan bir hava aracının (uçak, helikopter, balon vb.) uçuştan sorumlu pilotu veya yardımcı pilotu olarak uçuşlar icra etmek.	PPL sahibinin tüm imtiyazları ile birlikte Herhangi bir tek pilotlu hava aracının gerçekleştirdiği ticari hava taşımacılığı sırasında uçuştan sorumlu pilot olmak Ticari hava taşımacılığında yardımcı pilot olarak göre yapmak	PPL ve CPL sahibinin tüm imtiyazlarını tatbik etmek Ticari hava taşımacılığında uçuştan sorumlu pilotu veya yardımcı pilotu olarak görev yapmak