Hava Trafik Kontrolörleri, hava araçlarının, bir noktadan ulaşmak istedikleri başka bir noktaya gerçekleştirdikleri uçuşlarının öncelikle emniyetli olarak gerçekleşmesi için tüm aşamalarını yöneten, başka bir ifade ile hava araçlarının havadaki ve havaalanındaki trafiğinin emniyetli, düzenli, hızlı bir şekilde akışını sağlayan meslek grubudur.

Hava Trafik Kontrolörü, Pilotlara telsiz vasıtasıyla tavsiye, bilgi ve talimatlar ileten ve pek çok yardımcı üniteyle birlikte çalışarak ve teknolojinin getirdiği yeniliklerden faydalanarak kendi kontrol sahasındaki onlarca hava aracına aynı anda hava trafik kontrol hizmeti sağlayarak onları emniyetli, düzenli bir şekilde uçmalarını ve zamanında kalkışlarını ve varışlarını sağlar.

Örneğin; İstanbul’dan Ankara’ya gidecek bir hava aracı istediği zaman kalkıp istediği gibi direkt uçamaz. Belirlenmiş hava koridorlarından uçması ve hava trafik kontrolörlerinin verdiği talimatlara uyması zorunludur. İşte bu yüzden pilot, uçağın motor çalıştırmasından kalkışına, hava koridorundaki uçuşundan tırmanacağı uçuş seviyesine, muhafaza etmesi gereken hızdan alçalmasına, gideceği havalimanındaki inişinden park yerine kadar hava trafik kontrolörlerinden izin ve talimat almak zorundadır. Bir hava trafik kontrolörü aynı anda bazen 10 bazen 35-40 uçaktan sorumlu olabilmektedir.

Hava trafik kontrolörlerinin görevleri, saha, yaklaşma veya hava meydanı kontrolörü olarak çalışılmasına bağlı olarak değişkenlik göstermekte olup, belli başlı görevleri şunlardır;

• Hava araçları ile telsiz ve/veya radar temasını korumak; 
• Hava araçlarının hava koridorları boyunca veya havalimanındaki hareketini yönlendirmek; 
• Hava araçlarına tırmanma veya alçalma konusunda talimatlar vermek ve nihai seyir seviyesini tahsis etmek; 
• Hava araçlarına hava durumu hakkında bilgiler sağlanması, 
• Uçaklar arasında asgari mesafelerin muhafaza edilmesini sağlaması,
• Beklenmedik hal ve durumları, acil durumları ve plan harici trafiği sevk ve idare edilmesi, 
• Piste veya pistten gerçekleştirilecek hareketlerin kontrol edilmesi, 
• Uçakların terminal etrafındaki yer hareketlerinin sevk ve idare edilmesi, 
• Araçların havalimanı etrafındaki yer hareketlerinin sevk ve idare edilmesi,

Temel hava trafik kontrol eğitimine başlayacak adayların aşağıdaki niteliklere sahip olması zorunludur.

a) T.C. vatandaşı olmak,

b) 27 yaşından gün almamış olmak,

c) 4 yıllık yüksek okul mezunu olmak,

ç) ICAO Ek- 1 Sınıf 3 hükümlerine uygun geçerli bir sağlık raporu almak,

d) Güvenlik soruşturması ile hava trafik kontrolörlüğü yapmaya uygun olduğunu belgelemek,

e) Taksirli suçlar ile kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlara çevrilmiş aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, 6 aydan fazla hapis veya affa uğramış olsalar bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, yağma, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı ve haksız mal edinme suçlarından hükümlü bulunmamak,

f) Genel yetenek testleri (dikkat, algılama, zihinsel matematik, üç boyutlu düşünme) ve kişilik değerlendirme (motivasyon, karar verme, stres değerlendirme) yöntemlerini içeren bilgisayar destekli, uluslararası standartlara sahip kontrolör seçme programı ve bu maddenin 1 inci fıkrasının (g) bendinde yer alan hususların tespitine yönelik sınavda başarılı olmak,

g) Hava/yer ve yer/yer sesli iletişiminde Türkçe ve İngilizce dillerinde, yanlış anlamalara ve aksamalara yol açabilecek belirgin bir aksan veya lehçe, dilde pelteklik, gizli kekemelik ve aşırı heyecan sahibi olmamak,

ğ) Başvuru sırasında, İngilizce dilinde KPDS sınavından en az 70 veya TOEFL sınavından en az 193 veya IELTS sınavının her bölümünden en az 6,5 veya FCE sınavından en az A veya CAE sınavından en az C veya CPE sınavından en az C düzeyinde puan aldığını belgelemek.

(ı) Hava seyrüsefer hizmet sağlayıcı kuruluş, gerektiğinde ICAO veya EUROCONTROL kaynaklı testleri kullanarak yeterlilik değerlendirmesi yapabilir. Bu değerlendirmede başarılı sayılmak için 100 üzerinden 70 puan alınması zorunludur. 

Hava trafik kontrolörü lisans şartları;

a) 21 yaşını doldurmuş, 30 yaşından gün almamış olmak,

b) ICAO Ek-1 Sınıf 3 hükümlerine uygun geçerli sağlık raporuna sahip olmak,

c) Emniyet, güvenlik ve kriz yönetimi konularını da içeren işbaşı eğitimi ile yapılacak ünite, sektör veya pozisyon değerlendirmelerini başarı ile tamamlamış olmak,

ç) Lisans Komisyonu tarafından yapılan lisans sınavından 100 puan üzerinden en az 70 puan almak.

Hava Trafik Yönetimi Müdürlüğü
Faks	(312) 212 46 84
e-posta	atm@shgm.gov.tr