Hava araçlarının iniş, kalkış ve transit geçiş kuralları AIP Gen 1.2 de belirtilmekte olup uçuş izin başvuruları Web tabanlı Sivil Havacılık Bilgi Yönetim Sistemi (SHBYS) ve AFTN üzerinden yapılmaktadır.

Kendi ülkelerinden geçerli işletme ruhsatı olmayan hava taşıyıcılarının, Ülkemiz hava sahasının ve hava alanlarının kullanımına izin verilmez.

Sivil Havacılık Bilgi Yönetim sistemi üzerinden uçuş izni başvurusunda bulunmak için öncelikle hava taşıyıcılarının, Ülkemizdeki temsilcisi veya anlaşmalı Temsil-Gözetim ve Yönetim Kuruluşu tarafından sisteme tanımlanması gerekmektedir. Bu kapsamda hava taşıyıcısına ait İşletme Ruhsatı, Yetki belgesi ve yer hizmetleri anlaşmasının bir örneğini Sivil Havacılık Bilgi Yönetim sistemine yüklemesi gerekmektedir. Hava taşıyıcısının sisteme tanımlanmasının ardından verilen onay ile sisteme tescil başvurusunda bulunabilir.

İlgili hava taşıyıcısının uçuş izni başvurusunda yer alacak hava araçlarına ait aşağıdaki belgelerin Sivil Havacılık Bilgi Yönetim sistemine yüklenmesi gerekmektedir:

• Uçuşa elverişlilik sertifikası
• Gürültü Sertifikası
• Tescil Sertifikası
• Sigorta Sertifikası ( Üçüncü şahıs mali mesuliyet ve yolcu sigorta belgelerinin AIP Gen 1.2 Ek-1 ve Ek-2 de yer alan formlara göre hazırlanıp, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne ibraz edilmesi gerekmektedir.)

Bu evraklar her uçuş başvurusunda yüklenmeyecek ancak geçerlilik süresi dolduğunda güncellenecektir.

1. Tarifeli Uçuş İzni
2. Tarifesiz Uçuş İzni

• Kargo charter uçuşlar
• Kapalı tur
• Özel charter
• Turistik Charter uçuşlar
• Bagaj Taşımacılığı

1. Tarifeli Uçuş İzni

Tarifeli uçuşlar; belirli bir program dâhilinde, ülkeler arasında yapılan sivil havacılık anlaşma kapsamında, tayin olunan havayolları tarafından belirlenen noktalar ve frekans doğrultusunda yapılan uçuşlardır. 

Sezonluk başvurular tarife döneminde en geç 30 gün önce, ilave ve değişiklikler 2 iş günü öncesinden Sivil Havacılık Bilgi Yönetim sistemi üzerinden yapılır.

Tarifeli uçuşlara yönelik müracaat usulleri ve istenilen belgeler AIP Gen 1.2 Madde 3.2. ve 3.3. de belirtilmiş olup, aşağıda da yer almaktadır.

• İşleticinin ticari unvanı ve adresi,
• Uçuş noktaları,
• Kullanılacak uçuş yolları,
• Uçuş gün ve saatleri,
• Hava aracı tipi,
• Tescil işareti ve sefer numarası,
• Üçüncü şahıs mali mesuliyet ve yolcu sigorta belgeleri, (Ek-1 ve Ek-2’de yer alan formların doldurularak, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne ibraz edilmesi gerekmektedir.)
• Kendi ülkesinin Sivil Havacılık otoritesince düzenlenmiş İşletme Ruhsatı ile tarifeli uçuş yetki belgesi,
• Uçuş amacı;

2. Tarifesiz Uçuş İzni

• Turistik Charter uçuşlar
• Kapalı Tur
• Özel Charter uçuşlar
• Kargo Charter uçuşlar
• Bagaj Taşımacılığı

Tarifesiz Uçuş İzni

Tarifesiz uçuş izni başvuruları; sezonluk uçuşlar için 30 gün öncesinden; diğer uçuşlar için 5 gün öncesinden, acil uçuşlar için 48 saat öncesinden, hafta içi Genel Müdürlüğümüz Hava Ulaşım Dairesi Başkanlığına, mesai saatleri dışında, hafta sonu ve resmi tatillerde (sezonluk uçuşlar hariç) ise DHMİ Ankara Esenboğa Uluslararası Havalimanı FIC Birimine yapılır.

Tarifesiz uçuşlar ve devlet uçakları için müsaade başvuruları aşağıdaki bilgiler ve sıra dahilinde yapılması gerekmektedir.

• Müracaat eden kuruluş,
• İşleticinin adı ve adresi,
• Hava aracının milliyeti,
• Hava aracının tipi / MTOW,
• Hava aracının tescili,
• Sefer sayısı / Çağrı adı,
• Pilotun adı ve mürettebat sayısı ( Askeri uçuşlarda buna ek olarak pilotun rütbesi),
• Uçuş amacı;
  • Yolcu uçağı ise yolcu adedi, (Askeri meydan kullanılması halinde yolcu isim listesi )
  • Kargo uçağı ise, kargo kapasitesi ve türü
• Kalkış - varış havaalanı ve Türk FIR ’ları içinde hava aracının takip edeceği güzergahı,
• Türk FIR ’larına / FIR ’larından giriş / çıkış noktaları ve bu giriş / çıkışların tarihi ve tahmini zamanları,
• Eğer hava aracı Türkiye’ye inecekse, ineceği / kalkacağı havaalanının adı, uçuş tarihi ve iniş kalkış saatleri,
• Eğer varsa VIP yolcuların adları, rütbeleri ve unvanları,
• Hava aracında herhangi bir zararlı materyal, silah, savaş gereci, Tehlikeli / patlayıcı madde (varsa ICAO tanıtma kodlarının yazılması), optik ya da elektronik savaş donanımı olup/ olmadığına dair detaylı bir açıklamanın da yer aldığı kargo beyanı,
• Eğer kiralık bir uçuşsa kiralayanın adı, adresi ve iş dalı.

Turistik Charter uçuşlar; 

Halkın kullanımına açık olarak tamamen havayoluyla veya kısmen havayolu, kısmen de kara / deniz yoluyla yapılan ve önceden düzenlenmiş bir ya da birden fazla seyahat acentesi ile uçağın tamamını kapsayan kira sözleşmesine dayanarak geliş - gidiş esası çerçevesinde, rezervasyon yapmış yolcuların taşınması amacıyla düzenlenen charter uçuşlardır. Bu uçuşlarda tek yönlü bilet ile yolcu taşınmaz. Detaylı bilgi AIP Gen 1.2, Madde 4.4.1. de belirtilmiştir.

Tarifesiz seferler için istenilen belgelere ilave olarak aşağıda yer alan belgelerde Turistik Charter Uçuş İzni müracaatlarına eklenir.

• Madde 3.3 e ilave olarak Tur operatörü ile hava taşıyıcısı arasında imzalanmış bulunan kontrat ibraz edilir.

Kapalı Tur Uçuşlar;

Şirket veya spor organizasyonu, seminer, konferans toplantısı gibi özel sebeplerle düzenlenen, geliş ve gidiş kuralı esas alınarak gerçekleştirilen uçuşlardır. Havayolu işletmeleri ile yapılan sözleşme ile madde 3.3’e göre başvuru yapılır.

Özel Charter Uçuşlar;

Tek bir kiralayan ile hava aracının tamamını kapsayan bir kira sözleşmesine dayanarak belirli bir gruba tahsis edilen geliş veya gidiş esaslı, yolcunun ayrıca bir ücret ödemediği uçaşlardır.Madde 3.3’e göre başvuru yapılır.

Kargo charter uçuşlar; 

Türk Hava sahası veya havaalanları kullanılarak önceden belirtilen bir uçuş tarifesine bağlı olmaksızın sadece kargo taşımak üzere yapılan seferlerdir. Detaylı bilgi AIP Gen 1.2 4.4.2.3 de belirtilmektedir.
Tarifesiz seferler için istenilen belgelere ilave olarak aşağıda yer alan belgelerde Kargo Charter Uçuş İzni müracaatlarına eklenir.

• Taşıyıcı ile kargo sahibi veya kargo acentesi arasındaki kontrat,
• Kargonun cinsi ve miktarı,
• Kargo sahibinin veya hava aracını kiralayanın ticari unvanı, adı, adresi, telefon numarası ve faks numarası,
• Alıcı firmanın ticari unvanı, adı, adresi, telefon numarası ve faks numarası,

Bagaj Taşımacılığı;

Yolcu beraberinde taşınmayan (yolcu olmaksızın) bagajlara yönelik hava aracının tamamını kapsayan kira sözleşmesine dayanarak, bir ya da birkaç uçuş ile, belli noktalar arasında gerçekleşen uçuşlardır. Detaylı bilgi AIP Gen 1.2  4.4.2.4.1 de belirtilmektedir. Madde 3.3.’e ilave olarak istenen belgeler:

• Yükün miktarı,
• Yükün sahibinin/Alıcı firmanın veya kargo acentesinin ticari ünvanı, adı, iletişim bilgileri (adresi, telefon numarası, e-postası ve faks numarası)
• Havayolu işletmesi ile yük sahibi veya kargo acentesi arasında imzalanmış uçuşu kapsayan sözleşme
  
  

Genel Müdürlüğümüz tarafından değerlendirilen uçuş izni başvuruları; Sivil Havacılık Bilgi Yönetim Sistemi üzerinden, DHMİ Genel Müdürlüğü, DHMİ FIC Birimi ve ilgili havayoluna bildirilir.