HAVA SAĞLIK BİRİMİ (AMS=Aeromedical Section)

Uçuş ile ilgili personel ve adaylarının kendilerini fiziksel, ruhsal ve mental olarak sağlıklı tutması ve uçuş emniyetinin sağlanması amacıyla ulusal ve uluslar arası mevzuata uygun sağlık muayene esaslarını düzenleyen Hava Sağlık Birimi, bu muayeneleri yapmak üzere yetkilendirdiği Uçuş Tabipleri ve Havacılık Tıp Merkezlerini de denetlemektedir.

Hava Sağlık Birimi; sıkça sorulan sorulara yanıt vererek uçuş ekiplerini, vatandaşları ve havacılık tıbbı çalışanlarını bilgilendirmeyi, havacılık tıbbına rehber olmayı ve acil sağlık hizmetine ve donanımına ihtiyaç duyanlara yol göstermeyi hedeflemektedir.

Hava Sağlık Birimi’ne, resmi tatil günleri hariç, hafta içi 09:00-17:00 saatleri arasında telefon ve e-mail aracılılığı ile ulaşılabilmektedir.

Hava Sağlık Birimi
İletişim	Dr. Kadir EREN / Hava Sağlık Birim Sorumlusu Dr. Tuğba ELVERİŞLİ
Çağrı Personeli	(312) 203 62 23
Adres:	Gazi Mustafa Kemal Bulvarı No:128/A 06570 Maltepe ANKARA
e-posta	dr.kadireren(at)shgm.gov.tr

Hava Sağlık Birimi Duyuru ve Bilgilendirmeleri

Havacılık Tıbbi Eğitim Kurumu

Eskişehir Uçucu Sağlığı Araştırma ve Eğitim Merkezi (USAEM): Türkiyede Fizyolojik Eğitim Cihazlarına Sahip SHGM tarafından yetki verilmiş tek eğitim merkezidir ABD USAF Tarafından Sertifikalıdır.

Uçuş Doktoru unvanını almak isteyen tabipler; Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilen USAEM – Uçucu Sağlığı Araştırma ve Eğitim Merkezinde verilen Uçuş Tabipliği ve Fizyolojik Eğitim Kursunu başarıyla tamamlamalıdır

Uçuş Tabipliği ve Fizyolojik Eğitim Kursu; Temel ve İleri Düzey olmak üzere 2 seviyedir. Toplam süre 5 haftadır. Kurs kapsamında verilecek eğitim; akademik eğitim, uygulamalı eğitim, uçuş ve gezileri kapsar.

Uçuş Tabipliği Tazeleme Kursu; SHGM Hava Sağlık Birimi tarafından belirlenen daha önce “Uçuş Tabipliği Kursu” almış olup “Uçuş Tabipliği Kursu Sertifikası” mevcut olan tabiplere verilir. Süresi 4 gündür.

Kurs duyuruları web sitemizden yapılmakta, kurs başvuruları ise duyuruda belirtilen tarihlerde Genel Müdürlüğümüze yapılmaktadır

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilen uçuş tabipleri yetkili sağlık kurum veya kuruluşlarında çalışabilirler. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından kendilerine yetki verilen bölgede ve yetki verilen sınıfa ait uçuş muayenesi yaparlar. Yetkilendirildiği süre içerisinde en az 10 uçuş muayenesi yapmak zorundadırlar.

Havacılık Tıp Merkezi (AMC= Aeromedical Center)

Yetkili Havacılık Tıp Merkezleri: Uçuş ve havacılık personeli ile adaylarının ilk ve periyodik hava sağlık muayenelerini yapmak üzere ilgili mevzuatlarla belirlenen gerekli personel, malzeme ve teçhizata sahip, Genel Müdürlüğümüz tarafından belirli süre için yetkilendirilen sağlık kuruluşlarıdır. 5431 sayılı “Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun”un 8/A maddesinin (c) bendi, Havacılık Sağlık Talimatı’nın (SHT-3) 5. ve 6. maddeleri, ICAO Ek-1 ve JAR-FCL-3’ün 3.085 maddesi Hükümlerine göre, uçucu personel sağlık muayenelerini yapacak sağlık kuruluşlarının Havacılık Tıp Merkezi (AMC) olarak Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilmesi ve denetlenmesi gerekmektedir.

Uçucu Sağlığı konulu kısa film:

Uçuş Tabipliği

Yetkili Uçuş Tabibi; ülkemizde görev yapan pilotların, uçuş mühendislerinin, kabin ekibi üyelerinin , uçuş yer personelinin ve hava trafik kontrolörlerinin ulusal ve uluslararası standartlara göre yapılan ilk ve periyodik sağlık muayeneleri sonucu uçuş görevlerine elverişliliğine ilişkin rapor ve sağlık sertifikası düzenleyebilen, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilmiş tabiplere verilen unvandır. Uçuş Tabibi unvanını almak isteyen tabipler; Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilen USAEM – Uçucu Sağlığı Araştırma ve Eğitim Merkezinde verilen Uçuş Tabipliği ve Fizyolojik Eğitim Kursunu başarıyla tamamlamalıdır. Yetkili Uçuş Tabipleri, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilen sağlık kurum veya kuruluşlarında çalışabilirler. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından kendilerine yetki verilen bölgede ve yetki verilen sınıfa ait uçuş muayenesi yaparlar. Yetkilendirildiği süre içerisinde en az 10 uçuş muayenesi yapmak zorundadırlar.

Pilot Sağlık Sertifikası

Pilot, hobi, hususi veya profesyonel olarak bir hava taşıtını kullanan sevk ve idaresini üstlenen kişidir. Ticari veya Hususi amaçlarla pilot lisanslarını almadan önce kişiler, kendi sınıflarına uygun Sağlık Sertifikalarını almak zorundadır. Türkiye' de Uçucuların sağlık standartları SHT 3, Joint Aviation Requirements for Flight Crew Licensing (JAR-FCL) ve ICAO (International Civil Aviation Organisation) Annex 1 ile belirlenmektedir.

1. Sağlık Sertifika Sınıflandırması

a. Sınıf 1 Sağlık Sertifikası:
Uçuş esnasında uçuşa katkı sağlayan Uçuş Mühendislerinin ve Havayollarında veya ticari olarak çalışmak isteyen kişilerin pilot lisansları öncesi almaları gereken sağlık sertifika sınıfıdır. Yetkili Havacılık Tıp merkezlerinde muayene olmak zorunludur. Mevcut havacılık mevzuatlarına göre ülkemizde bu kişilerin ilk sertifikası Yetkili Havacılık Tıp Merkezlerinde muayene sonrası SHGM- UOD Hava Sağlık Birimimiz tarafından verilmektedir. İlgili periyodik muayeneler ise yetkili havacılık tıp merkezleri tarafından yapılmakta ve bu merkezlerde ilgili sertifika düzenlenmektedir.

b.Sınıf 2 Sağlık Sertifikası:
Uçuş esnasında Uçuşa katkı sağlamayan uçuş test mühendislerinin ve ticari insan ve yük taşımacılığı düşünmeyen kişilerin hususi amaçlar için pilot lisansları öncesi almaları gereken sağlık sertifika sınıfıdır. Mevcut havacılık mevzuatlarına göre ülkemizde bu kişilerin ilk sertifikası Yetkili Havacılık Tıp Merkezlerinde muayene sonrası SHGM- UOD Hava Sağlık Birimimiz tarafından verilmektedir. İlgili periyodik muayeneler ise yetkili havacılık tıp merkezleri tarafından yapılmakta ve bu merkezlerde ilgili sertifika düzenlenmektedir.

2. Sağlık Sertifikası Başvuru dilekçesi (yeni) , Hava Sağlık Birimi Hizmet Tarifesi
3. Başvuru Prosedürleri ve Süreç
4. Yetkili Havacılık Tıp Merkezleri - Liste Hali için Tıklayınız
5. Mevzuatlar:
• SHT 3
• SHT 3M
• JAR FCL 3
• ICAO EK 1
• EU COMMISION REGULATIONS (1178-2011)- TÜRKÇESİ- SON HALİ
• MANUAL OF CIVIL AVIATION (JAA)
• MANUAL OF CIVIL AVIATION (ICAO)- 8984
• MEDICAL MANUAL (IATA)
• OML
• JAA-EASA Üyesi Devletlerden Lisanslı Uçucu Personelin Sağlık Muayene ve Evrak Prosedürleri Genelgesi
• Sağlık Sertifika Geçerlilik Süreleri ve Sağlık Sertifika İşlemleri Genelgesi
• Uçucu Personel İlk Sağlık Muayeneleri ve Öğrenci Pilot Muayenelerinde OML ve OSL Genelgesi

Kabin Ekibi Üyesi

Yolcu taşımacılığı yapan hava araçlarında gerekli emniyet ve güvenlik önlemlerinin uygulanmasından ve yolcu konforundan sorumlu kabin ekibi üyesi “kabin memuru” ya da “kabin görevlisi” olarak tanımlanmaktadır. SHT_OPS Sağlık talimatına göre sağlık muayenelerini; Yetkili Havacılık Tıp Merkezlerinde, işe başlamadan önce ve her 5 yılda bir yaptırmak zorundadırlar.

Kabin Ekibi Üyesi dışında kalan Uçak Bakım teknisyenleri, Hava trafik kontrolörleri (ATC), ATSEP (Air Traffic Safety Electronics Personnel), Amatör sportif havacılar, Uçuş yer Personelleri, Loadmasterler, Dispeçerler, Yüksek İrtifa Paraşütcüleri, Bazı hasta uçak yolcularının uçuşa uygunluk durumunun değerlendirmeleri kendi koşullarına uygun, Kabin Ekibi Üyesi muayenesine benzer ve farklı şekillerde Yetkili Havacılık Tıp Merkezlerimizce yapılmaktadır.

1. Yetkili Havacılık Tıp Merkezinde doldurulması gereken formlar aşağıdadır:
a. Sağlık Muayene Başvuru Formu
b. Sağlık Muayene Raporu
c. Tıbbı Uygunlukta Azalma Formu
2. Yetkili Havacılık Tıp Merkezleri - Liste Hali için Tıklayınız
3. Mevzuatlar:
• SHT OPS SAĞLIK
• SHT 3M
• JAR FCL 3
• ICAO EK 1
• EU COMMISION REGULATIONS (1178-2011)- TÜRKÇESİ- SON HALİ
• MANUAL OF CIVIL AVIATION (JAA)
• MANUAL OF CIVIL AVIATION (ICAO)- 8984
• MEDICAL MANUAL (IATA)
• CABIN OPERATIONS SAFETY BEST PRACTISE GUIDE

HAVA SAĞLIK BİRİMİNE SIKÇA SORULAN SORULAR

Uçuşa elverişlilik için sıkça sorulan sorular

Yolcu Sağlığı için sıkça sorulan sorular

Hava Sağlık Birimi Uygulamaları ile ilgili sıkça sorular:

1. İlk ve Periyodik Muayenede istenen tetkikler ve Süreleri nelerdir?

2. Sağlık sertifikası Geçerlilik süreleri ve Sağlık sertifika işlemleri, Revalidasyon (Yeniden Geçerli Kılma), Renewal (Yenileme) nedir?

3. Bilgi Yönetim Sistemi nedir? (Yetkili Havacılık Tıp Merkezleri için bilgilendirme)

4. Muayenelere İtirazlar:
a. Kişiler Bağlı bulunduğu kurum vasıtasıyla yoksa bizzat SHGM’ye dilekçe ile müracaatta bulunur.
b. SHGM- Hava Sağlık Birimi, İtiraz muayenesi için yetkili bir hastane belirler ve sevk eder
c. Sonuç ilk hastaneden farklı olursa kişinin hakem hastaneye sevki yapılarak muayene sonuca bağlanır.

5. Geçici Tıbbi Uçuş Kısıtlamaları:
a. 12 saatten fazla tıbbi takipte kalınması durumu
b. Ameliyat veya invazif girişimler
c. Yaralanmalar
d. İlaç kullanımı
e. Düzeltici lens kullanımı
f. Gebelik
g. Uçuş tabibinin gerekli gördüğü durumlar
h. Tüm sertifikalı uçucular Ameliyat olmaları durumunda hastane raporlarını SHGM’ye göndermek zorundadır
i. Ameliyat sonrası uçuş men süreleri JAR FCL’de belirtilmiştir
j. Belirlenen süre sonunda kendini iyi hisseden uçucular postop. kontrol muayenesine sevk edilirler.

6. Sağlık Sertifikasında Kısıtlama uygulamaları nelerdir?

Formlar için Tıklayınız...

Havacılık Tıbbı Bülten, Dergi ve Makaleleri

SHGM aşağıda yer alan bülten, makale ve dergileri havacılık tıbbı alanındaki çalışmalara destek mahiyetinde yayınlamaktadır, içerikte yer alan bilgilerin doğruluğu veya eksiksiz olduğu konusunda herhangi bir garanti vermemektedir. Bu nedenle bu bilgilerin ne şekilde olursa olsun içeriğinden, iletilmesinden, alınmasından ve saklanmasından sorumlu değildir. Yayınlanan yazılar yazarın düşüncesini yansıtır ve içerik sorumluluğu yazara ait olup, her zaman SHGM 'nin görüşlerini yansıtmayabilir.

Makaleler

KBB - Pubmed - Turkish Archives of Otorhinolaryngology
Göz
Dahiliye
Nöroloji
Psikiyatri
Kardiyoloji

Ahmet Arslan

Bahri Kesici